Thesis Number |
level |
Language |
Year |
Bilim Dalı |
|
Yüksek Lisans |
Türkçe |
2019 |
Diğer |
Bu çalışma Komorca'da adların ulamlara ayrılması sistemini ve bu adların tekil ve çoğul hallerinin incelenmesini içermektedir. Başka bir deyişle, genel olarak adların tekil ve çoğul hallerinden oluşan çiftlerin ulamlara ayrılma şekilleri incelenmiştir. Esasen, Komorca Bantu dil ailesi dilleri arasında yer aldığından, adlar; dilbilgisel ve anlamsal olarak belirli tanımlık görevi gören önekler aracılığıyla, insan adları, hayvan adları, ağaç adları, eşya adları, sıvı adları vb. ulamlara ayrılmaktadır. Bu nedenle, her bir ad ulamının diğer ulamlardan farklı, kendine ait önekleri bulunmaktadır. Bu durum, Komorca'da birçok belirli tanımlığın ortaya çıkmasına neden olmuştur. Ayrıca, Bantu dilleri uzmanlarının yaptığı araştırmalara göre, Komorca'da 15'ten fazla ad ulamı bulunmaktadır. Adların ulamlara ayrılması özelliği, Bantu dil ailesinin Afrika'da konuşulan Shawili, Sabaki ve Tswana gibi diğer dillerinde de görülmektedir. Komorca'da belirteçler, göstermeler ve sıfatlar gibi dilbilgisel unsurlarının işlevleri ve beraber kullanıldıkları ad ile uyum sağlamaları, adın yer aldığı ulama göre farklılık göstermektedir. Başka bir deyişle, bu dilbilgisel unsurlarından biri bir ad ile birlikte kullanıldığında, bu ada uyum sağlamak için, adın bulunduğu ulamın sahip olduğu kuralla (formüle) uymak zorundadır.
Adlar ile birlikte kullanılan önekler ise sadece adların sınıflandırılmasında değil aynı zamanda dilbilgisel unsurları üzerinde de önemli bir rol oynamaktadır.Yani önekler; adılların, belirteçlerin, belirtmeler, vb. anlamlarını belirtmek için kullanılabilmektedir. Komorca'da, bu farklı dilbilgisel unsurları ile kullanılabilen birçok önek bulunmaktadır. Çünkü önekler bir ada eklendiklerinde, ada uyum sağlamak için adın bulunduğu ulama bağlı kalırlar. Bunlar uygun önekin kullanılması için adların bulunduğu ulamlara bağlı kalırlar ve bu nedenle insan adları, hayvan adları, ağaç adları, vb. ile kullanılabilen önekler ortaya çıkar. Bu, Komorca'da neden çok sayıda göstermenin kullanıldığını açıklamaktadır. Aynı durum belirteçler, sıfatlar ve adıllar gibi diğer dilbilgisel unsurları için de geçerlidir. Bu noktada özetle, öneklerin bazen göstermeleri, bazen adılı ve bazen de belirteci işaret eden sözcük anlamında kullanıldığı söylenebilir.
Ayrıca, bu çalışma kapsamında yapılan çeşitli araştırmalar sayesinde Komor dilinde, Bantu dilleri uzmanlarının belirttiği ulamlardan dışındafarklı ulamların da var olduğu keşfedilmiştir. Nitekim ad ulamları ve adların ulamlandırılması incelenirken, sıvı adlarının, sıvı yiyecek adlarının, katı yiyecek adlarının ve topluluk belirten adlarının yer aldığı ulamlar ortaya çıkarılmıştır. Bu adlar tekil ve çoğul halleriyle birlikte incelenmiştir.
Bu çalışmada rastlanan bir başka bulguya göre; 16, 17 ve 18 numaralı ulamlardaki yer ve yön adları anlam bakımından neredeyse aynı olduklarından, bu adlar aldıkları soneke göre ayırt edilmektedir.başka bir deyişle adların, hayvan, insan, eşya vb dağılımında bulunan bir başk