Thesis Number |
level |
Language |
Year |
Bilim Dalı |
|
Doktora |
İngilizce |
2021 |
Kalkınma İktisadı ve İktisadi Büyüme Bilim Dalı |
Bu tezin ana teması, bütçe açığının makroekonomik etkileridir. Aamaçlarıse, ikiz açıklar hipotezini ve bunların ekonomik büyüme üzerindeki etkisini incelemek (birinci makale), bütçe açığının enflasyon üzerindeki etkisini incelemek (ikinci makale) ve bir bütçe açığının kaynağı incelemektir (üçüncü makale). Birinci makale, 1988'den 2018'e kadar seçilen Afrika ülkelerinde ikiz açık hipotezini ve bunların ekonomik büyüme üzerindeki etkisini incelemektedir. Bu amaçla bootstrap Granger nedensellik testleri ve dinamik panel eşik modelleri gerçekleştirilmiştir. Buna göre, bootstrap Granger nedensellik testleri, sonuçların karışık olduğunu doğruladı. 27 ülkeden 16'sının sonuçları Ricardian denklik hipotezini desteklemektedir. Yani bütçe açığından cari açığa doğru ve tersi yönde Granger nedensellik yoktur.
Ayrıca dinamik panel eşik modeli sonuçları, bütçe açığı ile Kisi başına düşen GSYİH arasındaki ilişkinin doğrusal olmadığını göstermektedir. Bütçe dengesi eşik noktası %0,152'dir ve güven aralığında yer almaktadır. Bu nedenle, bütçe açığının iyileşmesi ve %0,152'nin altında bir bütçe dengesi, kişi başına düşen GSYİH'yi önemli ölçüde artırmaktadır. Son olarak, cari açık ve devlet borcu gibi rejimden bağımsız değişkenler önemli bir olumsuz etkiye sahipken, yatırım harcamaları, geniş para ve siyasi istikrar kişi başına GSYİH üzerinde önemli bir olumlu etkiye sahiptir.
İkinci makale, mali sektör gelişimini ve geniş para arzını moderatör ve aracı değişkenler olarak dikkate alarak bütçe açığı-enflasyon ilişkisini incelemeyi amaçlamaktadır. Bu amaçla, karma ortalama grup, ortalama grup ve dinamik sabit etki tahmin teknikleri kullanılmaktadır. Ancak, Hausman (1968) eğim homojenlik testi istatistiğini takiben, karma ortalama grup tahmin edici sonuçları ana sonuç olarak kabul edilmektedir. Dolayısıyla, karma ortalama grup tahmin sonucu, bütçe açığının enflasyonist olduğunu ortaya koymaktadır. Ayrıca kişi başına düşen GSYİH, efektif döviz kuru, finansal sektör gelişimi, düzenleyici kalite ve bütçe açığı ile finansal sektör gelişiminin etkileşim süresi de enflasyonun önemli belirleyicileridir. Makale ayrıca geniş para arzının bütçe açığı-enflasyon ilişkisinde aracı değişkenler olarak rolünü incelemektedir. Bu amaçla yapısal eşitlik modeli tahmin edilmiş ve tahmin sonrası aracılık etkisi testleri de yapılmıştır. Son olarak, hem yapısal eşitlik modeli sonuçları hem de aracılık etkisi testleri, geniş para arzının bütçe açığı-enflasyon ilişkisi üzerinde kısmi aracılık etkisi olduğunu doğrulamıştır.
Son olarak, üçüncü makale vergi çabası endeksini ölçmekte ve seçilmiş Afrika ülkelerinde vergi kapasitesi ve vergi çabasının belirleyici faktörlerini incelemektedir. Bu amaçla, içsel bir stokastik sınır modeli tahmin edilmiştir. Sonuçlar, çeşitli yapısal, demografik ve kurumsal faktörler göz önüne alındığında, Afrika ülkelerinin vergi çabalarının vergi kapasitelerinden %40 daha düşük olduğunu göstermektedir. Ayrıca, ticaret entegrasyonu olduğunda, kentleşme genişlediğinde,