Thesis Search




SEARCH RESULTS

Mukâtil b. Süleyman Tefsir'inde Yahudilik

Thesis Number level Language Year Bilim Dalı
Yüksek Lisans Türkçe 2012 Dinler Tarihi Bilim Dalı
Çalışmamızda Mukâtil b. Süleyman'ın yazmış olduğu ?Tefsîr-i Kebîr? adlı eserinde Yahudi inancı ve karakteri hakkında düşünce ve fikirlerini aktarmaya çalışılmıştır. İlk olarak Yahudilerle alakalı ayetler tespit edilmiş, sonra da konular halinde işlenmiştir. Çalışmamız sadece müfessirimizin görüşleri ile yetinmemiş, diğer müfessirler ve ara sıra Tevrat'a, konuların benzerlik ve farklılık açısından aydınlatılmıştır.Tezimiz, giriş, iki bölüm ve sonuçtan oluşmaktadır. Giriş kısmında, Mukâtil b. Süleyman'ın hayatı, eserleri ve yaşadığı döneme ait bilgiler ele alınmıştır. Birinci bölümde, Kur'an'a ve müfessirimize göre Yahudilerin inançları ele alınmıştır. İkinci bölümde ise Yahudilerin özellikleri, yani kendilerinin oluşturmuş oldukları karakterleri zikredilmeye çalışılmıştır. Sonuç kısmında da konumuzun genel bir değerlendirilmesi yapılmaya çalışılmıştır.

Mukâtil b. Süleyman ve Vâhidî'nin Esbâb-ı Nüzûl rivayetlerinin mukayesesi

Thesis Number level Language Year Bilim Dalı
Yüksek Lisans Türkçe 2022 Tefsir Bilim Dalı
Mukâtil b. Süleyman'ın tefsiri erken dönem tefsirleri içinde önemli bir yere sahiptir. Diğer taraftan Vâhidî'nin Esbâb-ı nüzûli'l-Kur'ân'ı sebeb-i nüzûl rivayetleriyle ilgili müstakil olarak ele alınan eserler içinde en önde gelenidir. Çalışmamız sebeb-i nüzûl rivayetleri çerçevesinde söz konusu iki eser arasında bir mukayese şeklinde ele alınacaktır. Tezimiz giriş ve üç bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde çalışmamızın konusu, amacı, yöntemi, kaynakları ve seçtiğimiz eserlerin müelliflerinin hayatlarından kısaca bahsedilmektedir. Birinci bölümde, ele aldığımız eserlerin tanıtımlarıyla birlikte, Mukâtil'in tefsirine ait çalışmamızda önemsediğimiz iki önemli husus olan; rivayet-dirayet açısından Mukâtil'in tefsirinin durumu ve Mukâtil'in sebeb-i nüzûl rivayetlerinin diğer kaynaklar açısından durumu konuları da incelenmektedir. İkinci bölümde, bahse konu olan eserlerin kendilerine mahsus bazı özellikleri ve ikisine ait bazı ortak noktalara temas edilmektedir. Üçüncü bölümde, Vâhidî'nin kitabındaki bazı başlıkları ele aldık ve söz konusu başlık altındaki rivayetleri Mukâtil'in eserinde bulunan ilgili rivayetlerle karşılaştırarak değerlendirdik ve nihayet çalışmamızın sonucunu takdim ettik.

MULTI-GNSS software receiver optimization

Thesis Number level Language Year Bilim Dalı
Doktora İngilizce 2021 Elektrik Elektronik Mühendisliği Bilim Dalı
Son zamanlarda, çok yollu sönümlemeden muzdarip mevcut zorlu ortamlara daha iyi hizmet etmek için Global Navigasyon Uydu Sistemleri (GNNS) yazılım alıcıları üzerinde muazzam araştırmalar yapılmıştır. Bu nedenle, GNSS alıcılarının geliştirilmesi, sönümleme sorunlarına bir çözüm olarak çoklu GNSS'ye doğru yeni bir araştırma alanı oluşturmuştur. Bu tezde, bir çoklu GNSS yazılım alıcısı tasarlanmış, optimize edilmiş ve performansı sunulmuştur. Gerçekleştirilen yazılım alıcısı, isimleri GPS L1, GPS L2 ve Galileo E1 olmak üzere iki GNSS takımyıldızından gelen üç farklı sinyali kapsamaktadır. GNSS sinyal alımı aşamalarının temelleri (alma, izleme ve navigasyon), her aşamanın özelleştirildiği ve dikkate alınan her sinyal için optimize edildiği ve çoklu GNSS veri kombinasyonunun optimizasyonu Son Söz bölümünde tartışılmaktadır. Optimize edilmiş çoklu GNSS yazılım alıcısının performansı, hassas konumlandırma (PP) algoritmaları kullanan En Küçük Kare Tahmini (LSE) yöntemi, Skaler İzleme için Genişletilmiş Kalman Filtresi (EKF), Vektör İzleme için uygulanan Genişletilmiş Kalman Filtresi (EKF) gibi farklı kombinasyon senaryoları altında incelenmiştir. Deneysel sonuçlar, bir çoklu GNSS alıcısının kullanılmasının Konum, Hız ve Zamanlama (PVT) çözümünün doğruluğunu arttırdığını göstermiştir. Bu tez, farklı konumlandırma çözüm tekniklerinin uygulanmasına dayalı olarak çoklu GNSS alıcılarının performansını artırmaya, iyileştirmeye ve optimize etmeye odaklanmıştır.

Multi criteria ABC classification of light railway spare parts using artificial neural network apprpach

Thesis Number level Language Year Bilim Dalı
Doktora İngilizce 2011 Diğer
Bakım işlerinin başarılı bir şekilde gerçekleşmesi için yedek parça stoklarının yönetimi çok önemlidir. Raylı sistemlerin yönetiminde bakım işlemlerine büyük önem verilmesinin sebebi, bakım işlemlerinin raylı sistemlerde kullanılan araçların performasını direk etkilemesi ve yolculara kesintisiz ve yüksek kalitede hizmet sağlanmasında çok önemli rol oynamaktadır. Raylı sistemlerin hizmetinde en önemli iki husus, bakım işleri için gerekli olan yedek parçaların yeterli miktarda elde bulundurulması ve güvenilir olmasıdır. Yedek parçaların amacı araçların çalışır vaziyette tutulması için gerekli bakım işlerinde kullanılması. Raylı sistemlerin hizmetinde yapılan bakım işleri için yeterli ve aynı zamanda etkin bir şekilde yedek parça sağlamak, yönetim için zor bir iştir.Bu çalışmanın amacı hafif raylı sistemlerde kullanılan yedek parça stoklarının çok kriterili ABC analizi ile sınıflandırılması için yapay sinir ağı modeli geliştirmektir. Envanter sınıflandırma üzerine kapsamlı literatür incelemesi yapıldıktan sonra, bakım için kullanılan yedek parçaların sınıflandırılma ölçütleri ve kontrol parametreleri belirlendi. Belirlenen sınıflandırma ölçütlerin bakım işleri, satın alma özellikleri, malzemenin konulmandırması, kontrol sorulluluğu ve denetim prensipleri açılarından tartışıldı. Hafif raylı sistemlerin yedek parça sınıflandırma modelinde değerlendirme süreci için elde bulundurmama maliyeti, ikame edilebilirlik, kullanım adedi, maliyet, tedarik süresi ve ortak nokta kriterileri belirlenmiştir.En yaygın kullanılan, tek girdi, tek gizli ve tek çıktı katmanlı, yapay sinir ağı modeli seçilmiştir. Yedek parçaların A,B ve C gruplarına sınıflandırmasın için kullanılan ağın eğitililmesi için çok katmanlı algılama ağ modeli ile geri yayılım algoritmasından yararlanılmıştır. Uygun ağ yapısını blirlenebilmesi için beşli çapraz doğrulama yöntemi ile gizli katmandaki sinir hücre sayısı tespit edilmiştir. Sınıflandırma doğrulaması için, hiperbolik tanjantlı ve sigmoid transfer fonsiyonlu iki farklı yapay sinir ağı modeli karşılaştırılmıştır. Ağın eğitimi sonucunda, hiperbolik tanjant fonksiyonlu yapay sinir ağının daha düşük hata oranı gösterdiği, ortalama karesel hatadan belirlenmiştir. Önerilen YSA modelinde; yedek parça envanteri sınıflandırma kriterilerini temsil eden 6 adet girdi sinir hücresi, tek gizli katmanda yer alan 8 adet sinir hücresi ve sınıflandırma kümelerini gösteren 3 çıktılı ileri beslemeli bir ağ yapısı oluşturulmuştur.Değerlendirmede eğitim ve test işlemleri için toplam 71 adet yedek parça verisi kullanılmıştır, bunların, 60 adet yedek parça verisi eğitim işlemi ve 11 adet yedek parça verisi test işlemi için değerlendirilmiştir.Yapılan çalışmanın en önemli katkısı, hafif raylı sistemlerin bakım işlerinde kullanılan yedek parça envanter sınıflandırması çalışmasına farklı yöntemle yaklaşılmış olması ve bu alanın yapılan çalışmalar arasında daha önce incelenmemiş olması. Daha önce yapılan çalışmalar arasında çok kriterili ABC analizi ile hafif ray

Multi-copy routing for delay tolerant networks in IZTECH

Thesis Number level Language Year Bilim Dalı
Yüksek Lisans İngilizce 2017 Diğer
Gecikme Toleranslı Ağlarda (GTA) kaynak ve hedef arasında sürekli ağ bağlantısı bulunmadığı için depola-barındır-ilet stratejisini kullanan yönlendirme algoritmaları gereklidir. GTA'daki mobil düğümlerin dinamik davranışı ve ağın öngörülemeyen bölümlenmesi nedeniyle bu stratejiyi kullanan çeşitli protokoller önerilmiştir. Bu tezde ilk önce literatürde bulunan önemli bazı GTA protokolleri incelenerek, İYTE için Rutin Farkındalığı olan İkili Yayma ve Bekleme (Binary Spray and Wait with Routine Awareness (BSWRA) isminde bir GTA protokolü önerilmiştir. İYTE beş alt alana (Bölümler, Kütüphane, Kafeterya, Spor Salonu ve Yurtlar) ayrılmıştır. Önerilen protokolde, bu alt alanların rutin farkındalığı olarak adlandırdığımız çalışma saatleri, ana ilgi alanımızdır. Rutin farkındalığı hedef düğümün mesajı alma şansını arttırmak için İkili Yayma ve Bekleme (BSW) ile beraber kullanılır. Herhangi bir saatteki aktif alanların farkında olmak, düğümlerin olası konumları hakkında yararlı bir bilgi sağlar. Bu çalışma, alt alanlardaki tekrarlanan iletilerin bırakılma etkisini de gözden geçirerek fazladan yük (overhead) problemini de ele almaktadır. Ayrıca, önerilen protokol, yeni bir alt alana giriş yapan bir düğümün bir kaynak düğüm olarak davranabilmesini sağlayarak BSW protokolündeki gecikme sorununu da çözümlemektedir. BSWRA'nın amacı teslimat oranını arttırmanın yanında, uçtan uca gecikmeyi de asgariye indirmektir. BSWRA'nın performans analizi NS2 simülatörü ile yapılmıştır. Ayrıca performans mesaj dağıtım oranı, uçtan uca gecikme ve fazladan yük bakımından BSW, ER ve PRoPHET gibi diğer popüler DTN protokolleri ile karşılaştırılmıştır. Yüksek sayıda düğümün kullanıldığı senaryolar hariç, BSWRA protokolünün birçok senaryo için (100 tane düğüm ve 100MB ön bellek boyutu ile) popüler DTN protokollerinden daha iyi bir performansa sahip olduğu gösterilmiştir. Yüksek sayıda düğümün kullanıldığı senaryo için ise çok fazla ağ kaynağı kullansa da Epidemic yönlendirme protokolünün tüm protokollerden daha iyi performans sunduğu gösterilmiştir.

Multidisciplinary collaboration in the current architecture, engineering, and construction education of Ethiopia

Thesis Number level Language Year Bilim Dalı
Yüksek Lisans İngilizce 2021 Diğer
Mimarlık, mühendislik ve inşaat (AEC) endüstrisi multidisipliner işbirliğinin öneminin farkındadır, sonuç olarak sektör daha işbirlikçi bir şekilde çalışma eğilimlerini geliştirmektedir. Ancak, bu tür bir gelişme akademik sektörde henüz tam olarak benimsenmemiştir. Üniversiteler sanayideki iş pozisyonları için ana kaynaklardan biri olduğundan, müfredatın mevcut durumu gelecekteki uygulayıcıların hazırlanmasında ve sektörün daha işbirlikçi bir eğilime değiştirilmesine yardımcı olmada önemli bir rol oynamaktadır. Bu nedenle, müfredatta multidisipliner işbirliğinin nasıl ele alındığını anlamak esastır. Bu araştırmanın amacı, mevcut Etiyopya AEC eğitim sektöründe öğrencilerin işbirlikçi, iletişimsel ve koordine edici becerilerinin geliştirilmesine yönelik multidisipliner işbirlikçi yaklaşımın ele alınıp alınmamasını araştırmaktır. Mevcut müfredat hakkında kapsamlı bir anlayışa sahip olmak için farklı toplama yöntemleri kullanılarak birden fazla kaynaktan veri toplanır. Etiyopya'da AEC fakültelerinde en fazla öğrenciye sahip ilk üniversite olan Addis Ababa Üniversitesi (AAU) temsili vaka çalışması olarak alınıyor. Öğrencilerle ilgili bir anket, akademisyenlerle yapılan görüşmeler ve mevcut AEC bölümlerinin kapsamlı bir müfredat incelemesi tamamlandı. Yakınsama nirengi yöntemi, çeşitli kaynaklardan toplanan verileri aynı anda analiz etmek için kullanılır. Analiz sonucu, öğrencilerin disiplinler arası ve teorik bilgi edinmelerine yardımcı olan çeşitli modüllerin, derslerin ve programların mevcut olduğunu, ancak yeterli pratik multidisipliner aktivitenin mevcut olmadığını göstermektedir. Araştırma ayrıca mevcut AEC müfredatının multidisipliner bir eğitim sistemine ulaşma potansiyeli hakkında da fikir vermektedir.

Multi̇-document summarization using distortion-rate ratio

Thesis Number level Language Year Bilim Dalı
Yüksek Lisans İngilizce 2014 Diğer
Günümüzde internet ortamında verilerin büyük oranda artması bilgi erişimini zorlaştırmaktadır. Internete erişimi olan herkes metin, görsel ya da işitsel dosyalar yükleyebilir, blog ya da web sitesi oluşturabilir. Dolayısıyla çeşitli türden dokümanlar internet aracılığıyla sanal dünyaya yayınlanmakta ve bilgi kapsitesini arttırmaktadır. Örneğin, Google arama motorunun son iki yılda endekslediği web sitelerinin sayısı 30 milyarı aşmış durumdadır. Büyük miktarda verilerin arasından gerekli olanlarını bulmak ve en uygununu seçmek zordur. Bazen belli bir konu üzerinde belge araması yaptığımızda arama motorları milyonlarca sonuç üretebilmektedir. İnsanın fizyolojik kapasitesi ve zamanı sınırlı olduğundan milyonlarca dokümanlar üzerinden geçmesi ve uygun olanını seçmesi imkansız ya da zaman alıcıdır. Yukarıda anlattığımız sorunların üstesinden gelmenin bir yolu doküman özetinin çıkarılmasından geçmektedir. Sanal ortamda bulunan dokümanların büyük bir kısmı metin olduğundan metin özetinin çıkarılması çok sık olarak kullanılan ve araştırılan konulardan bir tanesidir. Metin özeti orijinal dokümanda anlatılan esas konuları kapsar ve onunla ilgili detayları içerir. Metin özeti orijinal dokümanın kullanıcının bilgi ihtiyaçlarını karşılayıp karşılamadığını kısa sürede belirlemesine yardımcı olur. Tek dokümanın özetini çıkarma yönteminde giriş olarak bir doküman kullanılır. Çoklu doküman özetlemesinde birden fazla dokümanın özeti çıkarılır. Özetleme sistemleri genel ve sorguya dayalı olarak da ikiye ayrılır. Genel özetler orijinal dokümanla ilgili esas konuları ve onlarla ilgili detayları içerir. Sorguya dayalı özetler ise aranan sorguya uygun bilgileri içerir. Kullanıcı sorgusu özetin oluşturulmasında izlenmesi gereken esas kural olarak kullanılır. Özetleme sistemleri çıkarımsal ya da soyutlayıcı özetleme sistemleri olarak sınıflandırılır. Çıkarımsal özetlemede önemli bilgi kapsayan cümleler seçilerek özet oluşturulur ve cümleler üzerinde hiç bir değişiklik yapılmadan özetleme yapılır. Soyutlayıcı özetleme sistemlerinde ise mevcut sistemler üzerinde değişiklik yapılır ya da yeni cümleler oluşturulur. Bu yüzden soyutlayıcı özetleme sistemleri çıkarımsal özetleme sistemlerine göre karmaşık işlemler gerektirir. Çoklu metin özetleme sistemlerinde esas amaç bilgi tekrarlanmasının önlenmesidir. Giriş olarak kullanılan dokümanlar aynı konu hakkında yazıldığından benzer metin birimleri(cümleler, paragraflar vb.) doküman kümesi boyunca sık olarak kullanılırlar. Tekrarlanan metin birimleri önemli konuları belirlediği gibi özetlerde eklendikleri zaman bilgi tekrarına yol açarlar. Böyle durumların önlenmesı için benzer metin birimlerinin belirlenmesi ve onların özette çok sayıda tekrarlanmasının önlenmesi gerekir. Bilgi tekrarının önlenmesi için bir kaç yöntem geliştirilmesine rağmen bu alanda araştırmalar günümüzde de devam etmektedir. Aynı problem bu bitirme çalışmasında da ele alınmıştır. Bu çalışmada ağaç budama algoritmasının(Optımal Tree Prunıng algorıthm)

Multi-language license plate recognition

Thesis Number level Language Year Bilim Dalı
Doktora İngilizce 2020 Diğer
Gerçek hayattaki birçok bilgisayarlı görme uygulaması, nesne algılama ve tanımaya giderek daha fazla odaklanmaktadır. Derin öğrenme tabanlı yaklaşımlarla elde edilen yüksek doğruluk seviyeleri, son yıllarda bu tür yöntemlere olan ilgiyi artırmıştır. Plaka tespiti ve tanınması uzun yıllardır kapsamlı bir şekilde incelenmektedir. Bununla birlikte, daha doğru ve dilden bağımsız yaklaşımlar hala güncelliğini korumaktadır. Bu tezde, çok dilli plakaları tespit etmek ve tanımak için yeni bir yaklaşım önerilmiştir. Önerilen yaklaşımın dört modülü vardır ve her bir modül yeni bir konvolüsyonel sinir ağı mimarisi kullanılarak geliştirilmiştir. ResNet çekirdek ağına sahip YOLOv2 detektörü, plaka tanıma modülü için kullanılır. Karakter bölütleme modülü için yeni bir çekirdek ağ tasarımına sahip daha hızlı R-CNN detektörü kullanılmıştır. Plaka sınıflandırma ve karakter tanıma modülleri için yeni düşük karmaşıklıkta konvolüsyonel sinir ağı mimarileri önerilmiştir. Her modül ayrı ayrı eğitilmiş ve test edilmiştir, eğitimli modüller önerilen sistemi oluşturmak ve test etmek için kullanılmıştır. Modüller, ilgi alanını çok uluslu ve çok dilli plaka tanıma sistemine doğru ilerletebilecek umut verici sonuçlar elde etmiştir. Ayrıca, yeni bir plaka görüntü veri seti sunulmuştur, bu veri kümesinde her modül için bir tane olmak üzere dört görüntü seti bulunmaktadır. Yeni veri kümesi görüntüleri, kapsamlı bir işgücü sürecinde manuel olarak sınıflandırılmış ve etiketlendirilmiştir. Veri setinde Türkiye, Avrupa, ABD, Birleşik Arap Emirlikleri ve Suudi Arabistan ülkelerinden plakalar bulunmaktadır. Veri seti hazırlıkları, eğitim, test ve derin öğrenme mimarilerinin uygulanması için 6 GB bellek GPU destekli bir MATLAB platformu kullanılmıştır.

Multipl skleroz hastalarında alt ekstremite eklem hareket açıklığının,yürümeye etkisinin incelenmesi

Thesis Number level Language Year Bilim Dalı
Yüksek Lisans Türkçe 2018 Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Bilim Dalı
Amaç: Çalışmamaızın amacı Multipl Skleroz (MS) hastalarında alt ekstremite eklem hareket açıklığının yürümeye olan etkisini incelemektir. Yöntem: Çalışmamıza 30 MS hastası (50.37 ± 10.49 yıl; 18 kadın) ve 30 sağlıklı kişi (53.30 ±10.80 yıl; 23 kadın) alınmıştır. Hem hastaların hem de sağlıklı kişilerin demografik özelliklerini kaydettikten sonra, olguların alt ekstremite eklem hareket açıklıkları gonyometre ile ölçülmüştür. Yürüyüş değerlendirmesinde; MS Yürüme Skalası-12 (MSWS-12) ve 2-dk.Yürüyüş Testi, Denge değerlendirmesinde; Yürüyüş ve Denge Değerlendirmesi ve Aktiviteye Özgü Denge Güven (ABC) testleri, yaşam kalitesinin ölçülmesinde; sağlıklı olgularda Sağlık Durumu Anketi (SF-36), MS hastaları için Multipl Skleroz Yaşam Kalitesi (MSQOL-54) ölçeği, yorgunluk değerlendirmesinde; Yorgunluk Şiddet Ölçeği (FSS) kullanılmıştır. Bulgular: MS hastaları ve sağlıklı grup arasındaki demografik ve klinik değişkenlerde anlamlı fark bulunmamıştır (p>0.05). Korelasyon analizi sonuçlarına göre, MS hastaları ile sağlıklı kişiler arasında yürüme, denge ve aktivite güvenliği, yaşam kalitesi, yorgunluk ve alt ekstremitelerde eklem hareket açıklığı arasında büyük bir fark olduğu görülmüştür (p<0.05). Genel olarak, MS'li hastalarının kontrol grubuna göre alt ekstremitelerinde azalmış eklem hareket açıklıkları olup, düşük yürüme hızları vardır. Sonuç: MS hastalarında genellikle yürüme ve denge değerlendirilmektedir. MS hastalarında alt ekstremite eklem hareket açıklığındaki azalmalar yürümeyi etkiler. Eklem hareket açıklığı ölçümleri bu nedenle değerlendirmede önemlidir ve olmalıdır. Anahtar Kelimeler: Multipl skleroz, Eklem Hareket Açıklığı, yürüme, alt ekstremite

Multivariable system identification for process control

Thesis Number level Language Year Bilim Dalı
Yüksek Lisans İngilizce 2019 Kontrol ve Otomasyon Mühendisliği Bilim Dalı
Aktif çamur işlemi (ASP), atık suları için en yaygın arıtma yöntemi olmuştur. ASP'nin ilk matematiksel modeli, 1987 yılında, Henze vd. tarafından geliştirilmiş ve Aktif Çamur Modeli No. 1 (ASM1) olarak adlandırılmıştır. Sonrasında, Uluslararası Su Birliği (IWA) ve Bilimsel ve Teknik Araştırma alanındaki Avrupa İşbirliği (COST) Eylem 682/624 Benchmark Simülasyon Modeli No. 1'i (BSM1) geliştirmek üzere görevlendirilmiştir. Bu geliştirme çalışmasının arkasındaki motivasyon, aktif çamur işleyen fabrikaların etkin kontrol stratejileri geliştirmelerine yarayacak benchmark amaçlı bir simülasyon aracı oluşturmaktı. Bu çalışma, Matlab m-file kullanarak, BSM1 tabanlı bir Matlab modeli oluşturmayı hedeflemektedir. Ardından, modelin derecesi düşürülmüş ve doğrusallaştırılmıştır. Basitleştirme sürecinde, bazı biyolojik argümanlar kullanılmış arkasından tekil pertürbasyon yöntemi uygulanmıştır. Ayrıca, ikincil çökeltme tankının basitleştirilmiş bir modeli elde edilmiştir. Modelin doğrusallaştırılması, parçalı doğrusal modellerin kullanılmasından kaçınmak için klasik Taylor dizisiyle değişkenlerin COST Eylem 624'ten alınan yağmurlu hava dosyasından elde edilen ortalama değerleri etrafında yapılmıştır. Son olarak dayanıklı kotrol stratejisi önerilmiştir. Dayanıklı kontrolörün amacı, girdi veri setlerindeki (kurak, yağmurlu ve fırtınalı) bozucuların etkilerini azaltmaktır. Bununla birlikte, beşinci tanktaki oksijen konsantrasyon seviyesi önceden belirlenmiş değerde tutulmaya çalışılmıştır. Bu çalışmada, BSM1 için H infinity dayanıklı kontrol stratejisi ilk defa önerilmiştir. Bu strateji Matlab ortamında tasarlanmış, test ve simüle edilmiştir. Elde edilen sonuçlar, tesisteki bozucuların etkisinin önemli derecede azaltıldığını göstermiştir.

Murabaha'nın katılım bankalarının finansal gelişimi üzerine etkisi (Karşılaştırmalı bir analiz)

Thesis Number level Language Year Bilim Dalı
Yüksek Lisans Türkçe 2020 Diğer
Murabaha kavramı genel olarak; banka ve müşterileri arasında, malın geliş fiyatına sonradan ekleme yapma üzerine kurulan sözleşmeler ile ilgilidir ve bugün katılım bankalarında Satın Alma Emriyle Murabaha şeklinde uygulanmaktadır. Murabaha; peşin olarak alım yapmak için yeterli parası olmayan ama bir ürün satın almak isteyen bir kişinin, katılım bankasına gitmesi ile başlamaktadır. Bu durumda banka, anlaşılan ürünü peşin olarak satın alır ve müşterisine daha yüksek ama vadeli bir fiyat üzerinden satar. Murabaha, ekonominin gelişimine, katılım bankasının finansal büyümesine, uygulama kolaylığına ve risklerin azaltılmasına katkıda bulunması nedeniyle uygulamadaki en önemli yöntemlerden birisidir. Murabahanın payının, katılım bankalarının toplam finansmanının yaklaşık %70'ını oluşturmakta olduğu gözlemlenmiştir. Bu araştırmada; katılım bankalarında uygulanan murabaha yöntemi ve bu yöntemin bankaların finansal gelişimi üzerindeki etkileri tartışılmıştır. Murabahanın etkisini ölçmek için katılım bankalarının yaklaşık olarak son on yıllık mali (finansal) tabloları kullanılmıştır. Aynı zamanda murabahanın Afrika, Asya ve Avrupa'daki katılım bankalarının finansal büyümesini artırmadaki rolüne odaklanılmıştır. Çalışmada, katılım bankalarının daha çok murabaha yöntemini tercih ettikleri sonucuna ulaşılmıştır. Bunun sebebi, murabahanın uygulama ve takibinin kolay olması, kârının sabit ve diğer yöntemlere kıyasla risklerinin az olmasıdır. Ayrıca murabaha, gerekli likiditenin sağlanmasına yardımcı olduğu için müşteriler tarafından da tercih edilmektedir. Murabaha ile ilgili en yaygın hatalar katılım bankalarının çalışanları tarafından yapılmaktadır. Çünkü banka personeli, İslami finansal işlemler konusunda yeterli deneyime sahip değildir ve katılım bankaları, bankacılık sektöründe İslami finansman formüllerinin nasıl uygulanacağı konusunda personele üst düzey eğitim kursları yeterince vermemektedirler.

Murathan Mungan'ın oyun yazarlığı Sayfadaki Gibi örneğinde

Thesis Number level Language Year Bilim Dalı
Yüksek Lisans Türkçe 2017 Türk Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
Murathan Mungan, kendine özgü şiir, öykü, roman ve tiyatro anlayışına sahip şair, yazar ve oyun yazarıdır. Kendi eserlerinde de ön plana çıkarttığı solcu, Kürt, eşcinsel gibi birçok kimliğe sahiptir. Murathan Mungan, çeşitli konulara değinerek hem geniş hedef kitlesi için hem de özel entelektüel okur ve izleyicilere yönelik eserler yazmaktadır. O, dilini ustalıkla kullanır: her eserin türüne ve özelliklerine uygun kelime hazinesini seçer. Murathan Mungan'ın bu çok yönlü kişilik özelliklerinden yola çıkarak, tezin ilk bölümünde hayatı, bir bütün olarak sanatı, tiyatro anlayışının detaylı incelenmesi ve dramatik eserlerinin özetlerine yer verilir. Çalışmanın ikinci bölümünde 2002 yılında yazılan ve daha sonra Kağıt Taş Kumaş adlı kitaba dâhil olan Sayfadaki Gibi oyunu detaylı olarak incelenir. Ayrıca bu bölümde oyun aşamalı olarak yapısal açıdan (olay örgüsü, oyun kişileri, zaman ve mekan) irdelenir; Kağıt Taş Kumaş kitabındaki diğer iki oyunla olan bağlantısı analiz edilir; oyunun dramatik eserlere ait kuralları bozması incelenir; oyunun postmodern olduğu ve postmodern özellikleri (metinlerarasılık, üstkurmaca, üstmetinsellik) taşıdığı kanıtlanır; eserdeki sembollerin şeması oluşturulur; sembollerle oyunun analizi yapılır. Böylece, Murathan Mungan'ın dramatik eserleri bir bütün olarak yorumlanıp, Sayfadaki Gibi oyunu çeşitli yöntemlerle irdelenir. Anahtar Sözcükler: Mungan, Tiyatro, Yorum, Sayfadaki Gibi

Murod Muhammed Dost'un 'Lolazor' romanında dil ve üslup incelemesi (Metin-aktarma-dizin)

Thesis Number level Language Year Bilim Dalı
Doktora Türkçe 2019 Türk Dili ve Lehçeleri Bilim Dalı
Bu çalışma, Çağdaş Özbek edebiyatı tarihinde önemli bir yere sahip olan yazar Murod Muhammad Dost'un 'Lolazor' adlı eserindeki dil ve üslup özelliklerini kapsamlı bir şekilde ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. Çalışma Giriş, Birinci Bölüm: İnceleme, İkinci Bölüm: Metinler, Üçüncü Bölüm: Dizin olmak üzere 4 bölümden oluşmaktadır. Giriş kısmında Özbek Türkleri ve tarihi, Özbek Türkçesi hakkında genel bilgiler yer almaktadır. Birinci Bölüm olan İnceleme kısmında Özbek edebiyatı ve Özbek edebiyatında roman türü ile ilgili genel bilgiler verildikten sonra Murod Muhammad Dost'un hayatı ve eserleri ile tez konumuz olan 'Lolazor' romanı hakkında genel bilgiler verilmiştir. Bu bölümde ayrıca romanın Dil İncelemesi üzerinde durulmuştur. Bu kısım da kendi içinde 1. Ses Bilgisi, 2. Şekil Bilgisi ve 3. Cümle Bilgisi olmak üzere üç kısımdan oluşmaktadır. İkinci Bölüm ise çalışmamızın metin kısımlarından oluşmaktadır. Bu bölümde Kiril harfleri ile yayınlanmış olan romanın transkripsiyonu, Türkiye Türkçesine aktarması ve orijinal metin verilmiştir. Üçüncü Bölümde romanda geçen tüm kelimelerin alfabetik olarak ve anlamları ile verildiği bir dizin yer almaktadır. Daha sonra da çalışmanın hazırlanması sırasında başvurulan kaynakların yer aldığı Kaynaklar kısmı bulunmaktadır. İnceleme sonucunda ortaya çıkan veriler Sonuç bölümünde değerlendirilmiştir. Anahtar Sözcükler: Özbek Edebiyatı, Özbek Türkçesi, Murod Muhammad Dost, Lolazor, Roman

Musannifek'in (v. 875 / 1470) Şerhül-hidâye adlı eserinin Kitâbu't-tahâre ve Kitâbu'l-hukuk ve Kitâbu'l-istihkâk adlı bölümlerinin tahkiki ve değerlendirilmesi

Thesis Number level Language Year Bilim Dalı
Yüksek Lisans Türkçe 2016 İslam Hukuku Bilim Dalı
Fıkıh, nahiv, kelâm, hadis, tefsir ve mantık gibi birçok alanda yazdığı eserlerle tanınan İmam Musannifek, IX/XV. yüzyılda yaşamış çok yönlü bir âlimdir. Hanefi mezhebinde muhakkik alimlerden kabul edilir. Hanefi mezhebinin en önemli metinlerinden olan el-Hidâye üzerine yazdığı Şerhü'l-Hidâye eserinde de müellif alanındaki yetkinliğini açığa çıkarmıştır. Hanefî mezhebi çizgisinde kaleme alındığı döneme kadar oluşan fıkıh birikiminden de istifade edilerek yazılan eser, el-Hidâye şerhleri başta olmak üzere kendisinden sonra yazılan birçok Hanefi eserine kaynaklık etmiştir. Taşıdığı önem sebebiyle eserin edisyon kritiğinin yapılıp değerlendirilmesi gerektiği açıktır. Bu ihtiyacı bir ölçüde gidermek amacıyla bu çalışma yapılmıştır. Çalışmamız bir giriş ve 3 bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde çalışmanın planı, amacı, yöntemi ile edisyon kritikte takip edilen yöntem ele alınmıştır.Birinci bölümde metin yazarı el-Merğînânî ile şarih Musannifek hakkında bilgi verilmiş; ikinci bölümde çalışmada ele alınan Şerhü'l-Hidâye, geniş bir şekilde tanıtılarak değerlendirilmiştir. Üçüncü bölüm ilgili eserin Taharet, Hukuk ve İstihkak bölümlerinin edisyon kritiğine ayrılmıştır.Çalışma sonuç ve bibliyografya ile sona ermektedir

Mushaf'ın modern imlâ ve noktalama kurallarıyla yazılması -Fatiha ve Bakara sureleri örneği-

Thesis Number level Language Year Bilim Dalı
Yüksek Lisans Türkçe 2019 Tefsir Bilim Dalı
İslam dininde mushafların yazımı vahyin inişinden günümüze kadar devam eden bir uygulamadır. Bu süreçte yazının gelişimi ile beraber mushafların yazımında farklı gelişmeler yaşanmıştır. İlk devirlerde mushaf yazısına harekeleri belirtmek için ve okumayı kolaylaştırmak için farklı noktalar ile durak işaretleri konulmuştur. İlerleyen süreçte hizip, âşire vs. semboller eklenmiştir. Günümüzde ise okumayı kolaylaştırmak ve mananın daha iyi anlaşılmasını sağlamak için Mushaf'a imlâ kuralları ve noktalama işaretlerinin eklenmesinin imkân üzerinde düşünülmektedir. Bu araştırma, bu konuyu inceleyip örnek bir uygulama yapmayı amaçlamaktadır. Birinci bölümde araştırmanın konusu, problemi, önemi, amacı, temel kaynakları ve yönteminin yanı sıra araştırmayla ilgili olduğundan imlâ kuralları ve noktalama işaretleri tarif edilerek her birinin ehemmiyetinden bahsedilmektedir. Ayrıca noktalama işaretlerinin kısımları ve görevleri de açıklanmaktadır. İkinci bölümde ise mushafların er-Resmu'l-Osmânî'ye göre değil de imlâ kurallarına göre yazılmasının hükmü hakkında selef ve halef âlimlerinin görüşleri izah edilmektedir. Bu görüşler ileri sürülen deliller ve gerekçeler yanında baskın gelen görüş ve deliller izah edilerek açıklanmaktadır. Sonrasında ise modern noktalama işaretleriyle mushafların yazılması konusunda son dönem âlimlerinin görüşleri açıklanarak ağırlık kazanan düşünceler dayanaklarıyla beraber ifade edilmektedir. Üçüncü bölümde noktalama işaretleri ile Mushaf'ın yazılmasının uygulamalı bir örneği Fatiha ve Bakara sureleri özelinde yapılmaktadır. Sonuçlara temas etsek bırkaç cümle ile ilgili bazı tavsiyeler de bulunulmaktadır. Anahtar Kelimeler: Resmu'l-mushaf, er-resmu'l-Osmânî, Mushaf, kıraat, noktalama işaretleri.

Mustafa Kutlu'nun Uzun Hikâye adlı eseri üzerine bir söz dizimi (Kelime grupları) incelemesi

Thesis Number level Language Year Bilim Dalı
Doktora Türkçe 2014 Yeni Türk Dili Bilim Dalı
Biz çalışmamızda, son yıllarda Türkiye Türkçesi gramerinin en çok tartışılan konularından biri olan kelime grupları üzerinde duracağız. Dil bilgisi özellikle de söz dizimi üzerinde Orhun Abidelerinden bugüne kadar sayısız araştırmalar yapılmış ama hala bazı konulara değinilmemiş ya da yetersiz kalmıştır. Söz dizimi ve kelime grupları üzerinde yapılan incelemeler daha çok manzum ve mensur edebi eserler sahasında olmuştur. Biz çalışmamızda, XXI. yüzyılın sade konuşma dilini, akıcı bir şekilde yazı diline çeviren Mustafa Kutlu'nun en çok okunan Uzun Hikâye adlı öyküsün kelime grupları üzerinde çalışacağız. Birinci bölümde, Mustafa Kutlu'nun özetle hayatı, eserleri ve Kutlu'nun eserleri üzerinde dil veya edebiyat kapsamında çalışılan tezlerden bahsedeceğiz. İkinci bölümde kelime grupların tanıtımı ve özelliklerinden bilgiler vererek bu konu üzerinde farklı tasnifleri karşılaştırıp ortak ve farklılık gösterdikleri noktaları tespit edeceğiz. Üçüncü bölümde ise Uzun Hikâye eserindeki kelime gruplarını tasnif edip kendi görüş ve önerilerimizi sonuçta belirteceğiz. Anahtar Kelimeler: Söz Dizimi, Kelime Grupları, Mustafa Kutlu, Uzun Hikâye

Musul / Reşidiye ağzı (şekil bilgisi)

Thesis Number level Language Year Bilim Dalı
Yüksek Lisans Türkçe 2022 Diğer
Irak Türkmen Türkçesi, Azerbaycan Türkçesi ağızları içinde değerlendirilmektedir. Irak Türkmen ağızları aynı çizgide olmasına rağmen kimi ağız farklılıkları görülmüştür. Bu farklılıkların en önemlisi ng sesinin v ve yye değişmesi açısından başlıca iki gruba ayrılmaktadır. Bu çalışmada y grubuna dâhil olan Musul ilinin Reşidiye Türkmen kasabası ağzının şekil bilgisi araştırılmıştır. Çalışmamız Giriş, İnceleme, Metinler, Sözlük olmak üzere dört bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde Musul Türkmenlerinin ve özellikle Reşidiye Türkmen kasabası hakkında bilgi verilmiştir. Irak Türkmen Türkçesiyle ilgili yapılan çalışmalar üzerinde durulmuştur. Reşidiye'nin tarihçesi, coğrafyası, bölgenin kültürel özellikleri, nüfusu, Reşidiye kasabasının adı hakkında ve bu bölgede yaşayan Türkmen aşiret ve aile adları hakkında bilgi verilmiştir. İnceleme bölümünde Reşidiye'den derlediğimiz metinlerin şekil bilgisi incelemesi yer almaktadır. Reşidiye Türkmen ağzının şekil bilgisi özellikleri ortaya koyulmuştur. Tespit edilen karakteristik özelliklerden hareketle Reşidiye ağızlarının Irak Türkmen Türkçesi ağızları arasında yeri tespit edilmiştir. Sözlük bölümü ise Türkiye Türkçesinde kullanılmayan ve fonetik açıdan tanınmayan kelimelerden oluşur. Kelimelerin Türkçe anlamları alfabetik olarak verilmiştir. Musul Türkmen Reşidiye ağzı üzerinde şimdiye kadar hiçbir çalışma yapılmamıştır. Bu Türkmen bölgenin dil özelliklerini ortaya koymak hedefiyle hazırlanmıştır.

Mutasyon bazlı yazılım testlerinin iyileştirilmesi için bir yaklaşım

Thesis Number level Language Year Bilim Dalı
Yüksek Lisans Türkçe 2019 Diğer
Mutasyon testi, hataları ortaya çıkarmak ve tespit etmek için etkili olduğu bilinen bir tür beyaz kutu testidir. Hata tespitinde test kümesinin yeterliliğini değerlendirmek için tasarlanmış en güçlü tekniklerden biridir. Bununla birlikte, mutasyon testi, yüksek sayıda mutant oluşturulduğundan, eşdeğer mutantları tespit etme çabası ve test grubunun gerçeğinin, her mutant için gerçekleştirilmesi gerekebileceği için maliyetlidir. Selektif mutasyon testi gibi bu problemlerin üstesinden gelmek için yöntemler geliştirilse de, özellikle anlamsal olarak eşdeğer mutantların tespit edilmesi ve elimine edilmesi sorunu hala devam etmektedir. Bu tez, ilk olarak eşdeğer mutantları tespit edip ortadan kaldırmak için test vakalarına öncelik tanıyan ve daha sonra, test vakalarının yürütülmesi ile çok sayıda mutantı kademeli olarak azaltmak için, aralarındaki benzerliklere göre mutantları farklı gruplara kümeleyen bir yöntem sunar. Mutasyon kümelenmesi ve yok edilmesinde çeşitli çalışmalar yapılmış olmasına rağmen, bu çalışmalarda öncelikli ve eşdeğerliğe dayalı test durumlarının kaldırılması göz önünde bulundurulmamıştır. Deney sonuçları, yöntemin saf mutasyon testi kadar etkili bir şekilde mutasyon skoru olduğunu ve özellikle program ünitesinin boyutu ve mutasyonu arttıkça uygulama süresini kısalttığını göstermiştir.

Müctehid hanım sahabiler

Thesis Number level Language Year Bilim Dalı
Yüksek Lisans Türkçe 2021 İslam Hukuku Bilim Dalı
Hz. Peygamber (s.a.v.) ve sahabe devrinde günümüzdeki gibi ilimlerin tasnifi olmadığı için, kendi beceriklerine, kapasitelerine göre dini bilgileri öğrenmeye çalışırlardı. Hz. Peygamber (s.a.v.)'den direk öğrendikleri için, onların aktardıkları rivayetler bugüne kadar gelen ilimlerin baş kaynağı olmaktadır. Sahabiler dünyevi ve uhrevi hayatını ilglendiren ilimleri öğrenmişlerdir. Bu ilimlerin başında da fıkıh gelmektedir. Hanım sahabilerden bazıları tefsir, hadis, akaid, dil bilgisi, tıbbi bilgiler gibi birçok alanda kendilerini göstermişlerdir. Fıkıh alanında da müctehid sayılan hanım sahabiler faaliyette bulunmuştur. Dinin hükümlerini doğru anlayabilme ve aktarabilme, bir meselenin çözümünü bulabilme kapasitesine sahib müctehid ve fakih sahabiler arasında hanım sahabilerin de yer alması sonraki nesillerde fakihe âlimelerin yetişmesine örnek olmuşlardır. Bunlar çok fetva veren, orta derecede fetva veren ve az sayıda fetva veren sahabiler olarak sınıflandırılmaktadır. Onlardan aktarılan rivayetler de fıkıh ilmindeki hükümlere büyük bir yarar sağlamaktadır. Bu çalışmada müctehid hanım sahabilerin hayatlarını, ilmi kişilğini, ictihad ve fetva örnekleri incelenmeye gayret gösterildi. Hanım sahabiler ağırlıklı olarak hangi konularda fetva verdiklerini ve görşlerinden hangi mezhebin etkilendiği bildirilmeye çalışıldı. Görüşlerini benimseyen mezheb imamlarının da görüşleri açıklanmaya çalışıldı. Anahtar Sözcükler: Sahabe, İctihad, Müctehid, Fakih, Fetvâ.

Müellifi bilinmeyen bir sûre tefsiri metin-dil incelemesi-sözlük (vr.49a-96b)

Thesis Number level Language Year Bilim Dalı
Yüksek Lisans Türkçe 2015 Diğer
Eski Anadolu Türkçesi döneminde diğer eserler arasında yaygın olarak Kur'an'ı Kerim'in sûre tercüme ve tefsirleri de yer almaktadır. Bu eserlerin Anadolu'da Türk yazı dilinin gelişmesinde önemli bir yeri vardır. Eski Anadolu Türkçesini takip eden dönemlerde de gerek bu eserlerin yeniden istinsah edildikleri, gerekse yeni telif eserlerin yazıldıkları da görülür. Bu çalışmada incelenen yazma metin, Prof. Dr. İsmail Erünsal'ın şahsî kütüphanesinde yer alan bir sûre tefsiridir. 96 varaktan oluşan eserin müellifi, yazılış tarihi ve müstensihi hakkında bir bilgi yer almamaktadır. Tezimizde metnin (49a-96b) varakları ele alınmış; metnin transkripsiyonu, dil incelemesi, dizinli sözlüğü, özel adlar ve Arapça ibareler dizini yapılmıştır. Tezimizde Eski Anadolu Türkçesi dönemine ait olduğunu düşündüğümüz bir yazma eser incelenerek ortaya konulmuştur. Anahtar Kelimeler: Sûre Tefsiri, Eski Anadolu Türkçesi, Dizinli Sözlük.