Thesis Search




SEARCH RESULTS

Tarihsel süreçte Ukrayna-Rusya ilişkileri

Thesis Number level Language Year Bilim Dalı
Yüksek Lisans Türkçe 2019 Diğer
Bu çalışmanın temel amacı, Ukrayna'nın Rusya ile arasında yüzyıllar boyunca süren ilişkilerin incelemesi oldu. XVII. yüzyılda Ukrayna ve Rusya arasında imzalanan ilk antlaşma olan Pereyaslav Antlaşması'ndan itibaren günümüze (2019) kadar ana hatlarıyla ele alınan bu ilişki, Ukrayna'nın Çarlık Rusyası'na nasıl bağlandığından SSCB'nın bir parçası oluşuna, I. ve II. Dünya Savaşlarında yaşadığı ulusal değişikliklerden bu savaşlarda aldığı konumlara, ulusal kimliğinin ortaya çıkmasından bağımsızlığa kavuşmasına, 2013 yılında Yanukoviç tarafından imzalanmayan Ukrayna'nın AB ile ortaklık antlaşmasının Maidan Direnişine dönüşmesine ve son olarak Kırım'da yaşanan son gelişmeler ile Ukrayna'nın doğusunda başlayan çatışmaların nasıl meydana geldiğine kadar tüm temel süreçler ele alınmaya çalışıldı.

Tarihte Gürgenç şehri (Kuruluşundan hanlıklar dönemine kadar)

Thesis Number level Language Year Bilim Dalı
Doktora Türkçe 2018 İslam Tarihi Bilim Dalı
Gürgenç tarih boyunca Harezm bölgesinin en önemli şehirlerinden biri olmuştur. Özellikle X. yüzyılda şehirde kurulan Me'mûnîler hanedanlığı döneminden başlayarak ticarî, ilmî yönden gelişme gösteren şehir, sadece bölgenin değil bütün İslâm âleminin önemli merkezi hâline gelmiştir. Gürgenç daha sonra hâkimiyeti altında bulunduğu Gazneli, ardından Selçuklu devletinin valileri tarafından idare edilmiştir. Şehir en parlak dönemini Harezmşahlar döneminde yaşamıştır. Bu dönemde devletin başkenti olan Gürgenç gerek güzelliği, gerekse ilim ve ticaret merkezi olmasıyla bütün imparatorlukta kendinden söz ettiren bir şehir hâline gelmiştir. Fakat Moğol istilasıyla Gürgenç tamamen yıkılarak harabeye dönmüştür. Buna rağmen ticaret yolları güzergâhında bulunan şehir kısa sürede yine bölgenin en büyük ve en güzel şehri olmuştur. Timur'un düzenlediği seferlerle bir kez daha tahrip edilen şehir, tekrar imar edilmeye çalışılsa da bölgedeki hanlıkların saldırısı ve diğer sebepler sonucu eski önemine kavuşamamıştır. Uzun bir tarihi süreci kapsamakta olan çalışmamız Gürgenç'in tarihteki önemini bütün yönleriyle aydınlatmayı amaçlamaktadır. Anahtar kelimeler: Gürgenç, Harezmşah, şehir, mimari, vali

Tashîf ve musahhaf hadisler: Sahîh-i Buhâri ve Sahîh-i Müslim özelinde

Thesis Number level Language Year Bilim Dalı
Yüksek Lisans Türkçe 2019 Hadis Bilim Dalı
Tashîf, birbirine benzeyen harflerden oluşan kelimeleri yanlış okumak, yanlış yazmak veya yanlış rivâyet etmek anlamına gelmektedir. Hadis ilminde terim olarak senedi veya metninde Tashîf bulunan hadise musahhaf adlandırılmaktadır. Bazı meşhur muhaddisler ve sika râviler de zaman zaman Tashîf hatasına düşmüşlerdir. Ahmed b. Hanbel'e (v. 241/855) göre Tashîften kurtulan olmamıştır. Sahîhayn olarak anılan Buhârî ve Müslim'in es-Sahih'leri İslam âlimleri tarafından Kur'ân-ı Kerîm'den sonra en sahih kitaplar olarak kabul edilmiştir. Bu çalışmada Ebû Ahmed el-Hasan b. Abdullâh b. Saîd el-Askerî'nin (v. 382/992) Tashîfâtül-muhaddisin'i, Ebû Süleymân Hamd el-Hattâbî'nin (v. 388/998) Islâhu'l-ahtâi'l-hadisiyye'si ve Ebü'l-Fazl Celâlüddîn es-Süyûtî'nin (v. 911/1505) et-Tatrîf fi't-tashîf'i esas alınarak Sahîhayn'de musahhaf rivayet olup olmadığı sorusu cevaplanmaktadır. Ayrıca hadis metinlerinde meydana gelen Tashîfin tespit yöntemleri, hangi durumlarda bir hatanın Tashîf sayıldığı ve Tashîften bütünüyle kaçınmanın imkanı hakkında bir fikir elde edilmektedir. Yetmiş altı ayrı rivâyette tespit ettiğimiz kırk bir lafız üzerinde yaptığımız bu çalısmada zikredilen örneklerin önemli bir kısmının farklı okuma biçimlerine, farklı sarf kalıplarına dayalı oldukları ve bu nedenle tartışıldıkları görülmektedir. Tashîf olduğu belirtilebilecek olan lafızlarda da herhangi bir anlam değişikliği çıkmadığı tespit edilmiştir.

Taşkın risk bölgelerinin ağırlık fonksiyonu ve bulanık mantık tabanlı coğrafi bilgi sistemleri kullanılarak elde edilmesi

Thesis Number level Language Year Bilim Dalı
Yüksek Lisans Türkçe 2016 Hidrolik Bilim Dalı
Taşkın, maddi ve manevi olumsuz etkilerinden ötürü en riskli doğal afetlerden bir tanesidir. Amerika Birleşik Devletleri, Iowa eyaletinin Waverly şehri içerisinden akmakta olan Cedar Nehri boyunca son yıllarda farklı aralıklar ile birçok taşkın meydana gelmiştir. Kış ayları boyunca devam eden yoğun kar yağışı ile dağların yüksek kesimlerinde kar birikmesi meydana gelmektedir. Nisan ayı itibarı ile başlayan yağmurlar sonucunda karların erimesinden dolayı bölgede taşkınlar sıklıkla gözlenmektedir. Bu çalışma, Waverly şehrinin özellikleri dikkate alınarak taşkından büyük ölçüde etkilenecek yerleşim alanlarının taşkın risk durumunu konu almaktadır. Bulanık mantık ve Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) kullanılarak taşkın risk bölgeleri haritasının geliştirilmesi amaçlanmaktadır. Taşkın risk durumunun değerlendirmesi için hem bulanık mantık hem de CBS ağırlık fonksiyonları kullanılmıştır. Taşkın sularının yayılımında etkili olan parametrelerden yükseklik, akarsuya uzaklık, arazi kullanımı ile taşkın riskine etkisi bakımından nüfus yoğunluğu, taşkın risk alanlarının belirlenmesinde girdi parametreleri olarak kullanılmıştır. 23 farklı ağırlık kombinasyonu denenmiş ve FEMA nın bölge için üretmiş olduğu 100 ve 500 yıl tekerrürlü taşkın yayılım haritaları ile karşılaştırılmıştır. Bunun sonucunda ağırlık fonksiyonları, yükseklik % 70, akarsuya uzaklık % 20, arazi kullanımı % 5 ve nüfus yoğunluğu % 5 olarak belirlenmiş ve modellerde bu oranlar kullanılmıştır. Buna göre bulanık mantık kullanılarak üretilmiş taşkın risk bölgeleri haritasında 9.68 km2 lik toplam çalışma sahasının 3,61 km2 (%39.46)' lik kısmı yüksek taşkın riski altında kalan alanlarda bulunduğu tespit edilmiştir. Geriye kalan %60.54 lük kısmı ise orta ve düşük taşkın riski taşıyan alanları kapsamaktadır. CBS ağırlık fonksiyonu kullanılarak üretilmiş taşkın risk bölgeleri haritalarında 9.68 km2 lik toplam çalışma sahasının 6.23 km2 (%64.3)' lik kısmı yüksek taşkın riski altında kalan alanlarda bulunmaktadır. Geriye kalan %35.7 lük kısmı ise orta ve düşük taşkın riski taşıyan alanları kapsadığı tespit edilmiştir. Elde edilen sonuçlar, Waverly şehrine ait 100 ve 500 yıl tekerrürlü taşkın yayılım haritaları ile mukayese edilmiş ve bulanık mantığın daha gerçekçi sonuç verdiği sonucuna varılmıştır. Önerilen yöntem ile bulanık mantığının taşkın riski altında kalan alanların tespitinde kullanılabileceği kanaatine varılmıştır. Bu sayede erken karar vermek, taşkın risk ve zararlarında korunmak için gerekli tedbirlerin hızlı ve kolay bir şekilde alınabilmesi açısından kullanılabileceği gösterilmiştir.

Taşkın riskinin uzaktan algılama ve CBS teknolojileri ile değerlendirilmesi: Kocaeli Maden deresi örneği

Thesis Number level Language Year Bilim Dalı
Yüksek Lisans Türkçe 2017 Diğer
Bu çalışmanın amacı, coğrafi bilgi sistemleri(CBS), CBS'ye ekte kullanılan HEC-GeoRAS yazılımı, uzaktan algılama ve hidrolik modellemeye yardımcı olan HEC-RAS programı kullanılarak hidrolik modellemede gerek olan geometri verileri elde edip farklı periyotlarına ait taşkın risk haritalarını tespit edilmektedir. 1/5000 ölçekli topoğrafik haritadaki 5 metre eşyükselti eğrilerine ait verilerle üretilen TIN (Triangulated Irregular Networks), havzanın akış modeline girdi verisi olarak hidrolojik ve hidrolik modelleme için kullanılmıştır. Uzaktan algılama ve coğrafi bilgi sistemleri verilerin birlikte değerlendirilmesi ile havzanın 25, 50, 100 yıllık dönüş aralıklı taşkın debileri hesaplanmış, kanalın geometrik modeli çıkartılmış ve elde edilen verilere göre hidrolik modelleme yapılarak taşkın risk haritaları oluşturulmuştur. Farklı periyotlara ait taşkın debileri için çalışma alanına ait taşkın yayılım haritaları üretilerek risk altında kalan alanlar dere ıslah öncesi ve ıslah sonrası değerlendirilmiştir. Bu çalışma ile bölgede yaşayan halkın can ve mal kayıplarını karşı, yapılacak olan imar planları ve yönetmelikleri, yapılaşma faaliyetleri ve mevcut yapılaşmalar için risk değerlendirmesi konusunda faydalı bir veri elde edilmiş olacaktır.

Tataristan tüketicilerinin tekstil ürünlerinde satın alma tercihleri ve Türk tekstil ürünlerine karşı eğilimlerinin belirlenmesine yönelik bir araştırma

Thesis Number level Language Year Bilim Dalı
Yüksek Lisans Türkçe 2010 Uluslararası İşletmecilik Bilim Dalı
Türkiye'de tekstil sektörü 90'lı yılların ortalarından itibaren önemli derecede büyüyerek ihracata yönelmiştir. 2001 yılında yaşanan Türkiye tarihinin en büyük ikinci krizinden, tahmin edileceği üzere en büyük zararı bu sektör görmüş olmakla birlikte, kendisini toparlayarak gelişim trendini yukarılara taşımayı başarmıştır. Tekstil ve hazır giyim sektörlerinin Türkiye ihracatına olan katkısı krize rağmen halen artarak sürmektedir.Rusya'da tekstil üretimi iç pazar için yetersiz kalmakla birlikte Rusya tekstil ürünlerinin ithalatı Türk firmaları için çok cazip gelmektedir. Bu çerçevede Türk firmaları Rusya pazarında ve Rusya'nın bir parçası olan Tataristan pazarında başarılı olabilmeleri için ve söz konusu pazarı iyi bir şekilde tanıyabilmesi için çaba göstermeli ve doğru stratejileri uygulamaları gerekmektedir. İşte bu çalışma Tataristan tekstil pazarını araştırarak anket aracılığıyla tüketicilerin satın alma tercihlerini ve Türk tekstil ünlerine karşı eğilimlerini belirlemek için yapılmıştır.Bu çalışma 4 ana bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde tüketici davranışları ile ilgili bilgi verilmiş olup çalışmanın teorik çerçevesi hazırlanmıştır. İkinci bölümde Türkiye tekstil sektörü detaylı olarak açıklanmıştır. Çalışmanın üçüncü bölümünde ise Rusya ve Tataristan ile ilgili genel bilgi verilmiştir. Dördüncü bölümde ise Tataristan tüketicilerinin tekstil ürünlerinde satın alma tercihleri ve Türk tekstil ürünlerine karşı eğilimlerinin belirlenmesi için anket bulgularının değerlendirilmesi ve elde edilen bilgilerin analizi yapılmıştır.

Tataristân-ı Çinî'de Bir Cinayet (Dil incelemesi-metin-sözlük)

Thesis Number level Language Year Bilim Dalı
Yüksek Lisans Türkçe 2019 Yeni Türk Dili Bilim Dalı
Tezimizin temel kaynağı olan Tataristan-ı Çini'de Bir Cinayet adlı bu eser, Tekezâde Mehmed Sâid tarafından Rumî 1305 (Miladi 1889) tarihinde kaleme alınmış ve yaklaşık beş yıl sonra yayınlanmıştır. Yazarın önsözde belirttiğine göre ilgili eser, yaşanmış bir olaya dayanır. Çalışmamız altı bölüm olarak hazırlanmıştır. Birinci bölümde Tekezâde Mehmed Sâid'in hayatı, sanatı ve eserleri kısaca anlatılmış, Tataristan-ı Çini'de Bir Cinayet adlı eseri ise müstakil olarak ele alınmıştır. İkinci bölümde ilgili metinde; çeşitli kelime ve eklerin yazım özellikleri sunulmuş, Türkçe ses ve şekil bilgisi, söz dizimi, cümle unsurları ile Arapça ve Farsça yapı ve unsurlar konularına göre tasnif edilmiş, her bir konu tanımlanmış ve örneklerle açıklanmıştır. Üçüncü bölümde kaynak metin, çeviri yazı sistemi ile Latin harflerine aktarılmıştır. Dördüncü bölümde ilgili metin sadeleştirilmiştir. Beşinci bölümde kaynak metin sunulmuştur. Altıncı bölümde metnin sözlüğü ile dizini hazırlanmıştır. Daha önce çeşitli araştırmalarda ve kaynaklarda adı geçen bu metin ancak tarafımızdan ilk kez incelenmiştir. Bu eserdeki söz varlığını, dil bilgisi unsurlarını, ifade tarzını, edebi eğilimi ait olduğu döneme göre değerlendirebilir, yorumlayabilir, bir takım çıkarımlarda bulunabiliriz. Bu bakımdan çalışmamızın Türklük bilimine hizmet edeceğini ve katkı sağlayabileceğini düşünüyoruz. Anahtar Kelimeler: Tekezâde Mehmed Sâid, Tataristan-ı Çini'de Bir Cinayet, Dil incelemesi, Çeviri Yazı, Sözlük.

Tatlı mısırda kendilenmiş hatlar ve bunların resiprokal f1 melezlerindeki bazı agronomik özelliklerin heterotik etkilerinin belirlenmesi

Thesis Number level Language Year Bilim Dalı
Yüksek Lisans Türkçe 2021 Diğer
Araştırma, 2019-2020 yıllarında Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü deneme alanında kurulmuştur. Araştırmanın amacı, kendilenmiş tatlı mısır hatları ve onların resiprokal F1 melezlerindeki bazı agronomik özelliklerin heterotik etkilerinin belirlenmesiyle yüksek verimli ve kaliteli tatlı mısır hibritlerinin geliştirilmesidir. 2019 yılında hibrit tohumları elde etmek amacıyla kendilenmiş tatlı mısır hatları arasında melezlemeler yapılmıştır. Melezlemelerden elde edilen 4 adet F1 melezi (TM-34×TM-5,TM-RS3×TM-16, TM-RS4×TM-RS3 ve TM-RS2×TM-34) ve resiprokal melezleri (TM-5×TM-34, TM-16×TM-RS3, TM-RS3×TM-RS4 ve TM-34×TM-RS2) ile ebeveyn hatlar (TM-34, TM-5, TM-RS3, TM-16, TM-RS4, TM-RS2) birlikte Mayıs 2020 yılında tesadüf blokları deneme desenine göre 5 tekerrürlü olarak ekilmiştir. Araştırmada, bitki boyu, ilk koçan yüksekliği, kavuzlu koçan ağırlığı, Taze koçan ağırlığı, koçan çapı, koçan uzunluğu, tek bitki verimi, sömek ağırlığı, koçanda tane sayısı, koçan randımanı ve tane verimi özellikleri incelenmiştir. Çalışmamızda ilk koçan yüksekliği dışında, incelenen tüm özellikler bakımından TM-RS4xTM-RS3 melezi ve onun resiproku TM-RS3xTM-RS4 melezi yüksek heterosis ve heterobeltiosis performansı gösterdiği anlaşılmaktadır. Tane verimi bakımından bu melezlerin daha yüksek verimli oldukları ve ticari tatlı mısır hibrit çeşitleri olarak kullanılabileceği sonucuna varılmıştır.

Tatlı su salyangozu (Viviparus contectus) kabuğu modifiye edilerek adsorban hazırlanması ve sulu çözeltilerden as(V) giderimi

Thesis Number level Language Year Bilim Dalı
Doktora Türkçe 2021 Diğer
Bu çalışmanın temel amacı, adsorpsiyon yöntemi ile sulu çözelti ortamından As(V) iyonlarının giderimi için ham ve modifiye edilmiş tatlı su salyangozu kabuğunun (SK) etkinliğinin incelenmesidir. Çalışmamızda ilk olarak tatlı su salyangozu kabuğunun kalsine edilmesi (KSK) ve yüzeyine demir oksit kaplanması (DOKSK) sonucunda iki farklı katı sorbent elde edilmiştir. Elde edilen katı sorbentlerin yapılarının karakterizasyonu FTIR, XRD, EDX ve BET yüzey alanı analizi yöntemleri ile yapılmış ve yüzey morfolojilerinin gözlenmesi için SEM görüntüleri kullanılmıştır. SK, KSK ve DOKSK katı sorbentleri ile sulu çözelti ortamından As(V) iyonlarının gideriminde çözelti başlangıç pH'ı, başlangıç As(V) konsantrasyonu, temas süresi, adsorbent dozu ve ortam sıcaklığı parametrelerinin etkisi incelenmiş ve optimum koşullar belirlenmiştir. Çalışmamızda As(V) iyonlarının gideriminde en etkili sorbent olan DOKSK için maksimum adsorpsiyon kapasitesi ve giderim verimi sırasıyla 0,94±0,01 mg/g ve % 94,27±0,95 olarak elde edilmiştir. DOKSK katı sorbenti ile As(V) iyonlarının giderimi için ?H, ?G ve ?S termodinamik parametreleri hesaplanmış, adsorpsiyon prosesinin endotermik karakterli olduğu belirlenmiştir. Deneysel adsorpsiyon verilerinin Langmuir, Freundlich ve D-R izotermlerine uygunluğu incelenmiştir. Adsorpsiyon verilerinin Langmuir izoterm modeline daha uygun olduğu belirlenmiştir. DOKSK katı sorbentinin kampüs çeşme suyundan hazırlamış olan düşük konsantrasyonlu 25-200 µg/L aralığında As(V) iyonu içeren gerçek örneklerde etkili olduğu belirlenmiştir. Elde edilmiş olan sonuçlara göre düşük maliyetli bir malzeme olan DOKSK katı sorbentinin sulu çözeltilerden As (V)'in gideriminde ve önderiştirilmesinde umut verici alternatif bir malzeme olduğu önerilmiştir.

Tavsiye sistemlerinde node2vec gömme ve sinirsel işbirlikçi filtreleme kullanımı

Thesis Number level Language Year Bilim Dalı
Yüksek Lisans Türkçe 2020 Diğer
Amaç: Bu tezde, tavsiye sistemlerinin geliştirilmesinde kullanılan farklı tekniklerin kapsamlı bir çalışması sunulmaktadır. Çalışmamızda, farklı veri tiplerinin tavsiye sistemlerine nasıl dâhil edildiği konusu da araştırılmıştır. Bu tezde, sinirsel işbirlikçi filtrelemeyle birleştirilmiş grafsal bir veri temsili sunularak node2vec-NCF adlı bir model sunulmuş ve tavsiye etme süreçleri gerçekleştirilmiştir. Yöntem: Node2vec olarak bilinen bir graf gömme yöntemi kullanarak, kullanıcı ve öğe varlıklarını verilerin yapısal bütünlüğünü yakalayacak bir şekilde temsil ederiz. Bu, daha sonra, verilen bir kullanıcı-öğe çiftinin derecesini tahmin eden bir sinirsel işbirlikçi filtreleme çerçevesine girdi olarak kullanılmaktadır. Bulgular: Modelimiz doğruluk metriklerinin yanı sıra hassasiyet ve hatırlama metriklerinde geleneksel yöntemlerden daha iyi performans göstermiştir. Modelimizin performansı, node2vec gömme yönteminin veri setinde bulunan gizli özellikleri doğru yakalama yeteneğiyle ilişkilendirilebilir. Sonuç: Modelimiz geleneksel tavsiye sistemi algoritmalarından daha iyi performans göstermiştir. Model, işbirlikçi filtreleme için derecelendirme değerlerinden yararlansa da, metin ve görüntü gibi çeşitli veri türlerini içerecek veya karma (hibrit) bir sistemin bir parçası olacak şekilde genişletilme potansiyeline sahiptir. Anahtar Kelimeler: tavsiye sistemi, sinirsel işbirlikçi filtreleme, node2vec, graf gömme

Tax competition, official development assistance and macroeconomic performance in Sub-Saharan Africa

Thesis Number level Language Year Bilim Dalı
Doktora İngilizce 2022 İktisat Bilim Dalı
Afrika'ya yönelik muazzam doğrudan yabancı yatırım ve yardım akışına rağmen, Sahra altı Afrika hala makroekonomik parametrelerini iyileştirmek için mücadele etmektedir. Çalışmamız, Sahra altı Afrika'daki makroekonomik performansı etkileyen vergi rekabeti ve dış yardımları analiz etmeyi amaçlamaktadır. Çalışma, analiz için 2005'ten 2019'a kadar olan veriler ile yerçekimi modeli, statik ve dinamik panel tahmini tekniklerini kullanmaktadır. Bulgular, sadece yatay vergi rekabeti ve dikey vergi rekabeti ile ilişkiyi ortaya koymakla kalmamakta, aynı zamanda bu rekabetlerin makroekonomik performans üzerinde olumsuz etkileri olduğunu da göstermektedir. Aynı şekilde, dış yardımlar da bölgedeki makroekonomik performansı olumsuz yönde etkilemektedir. Bu durum, tekelci rekabet piyasasına benzer vergi rekabeti modellerinin doğası ve yoksulluğu azaltmak için yapılan yardımların yetersizliği gibi çeşitli nedenlerle açıklanabilir. Elde edilen bulgular ışıüında politika yapıcılara şeffaflığı ve bilgi alışverişini geliştirerek yolsuzluk, dolandırıcılık, vergi kaçakçılığına karşı mücadelede daha fazla çaba göstermelerini; zimmete para geçirme ile mücadele etmek, kamuda söz sahibi olan yetkililere karşı çok daha ağır yaptırımlar uygulamak ve yönetimi iyileştirmek gerektiği belirtilmelidir. Ayrıca, daha iyi bir hesap verebilirlik sistemi geliştirilmelidir. Bu sistem şeffaf olmalı ve tüm uluslararası kuruluşlardan gelen her türlü yardımı içermelidir. Böyle bir düzen kurulabildiği takdirde yardımın yalnızca geliştirme amaçları için kullanıldığı garanti edilebilir. Ayrıca, yardımın daha etkili olmasını sağlamak için hükümetler, gelen yardımları, eğitim, sağlık ve altyapı gibi öncelikli ve önemli sektörlere yönlendirmelidir. Kısacası, yardım yoksulluğun azaltılmasına uygun hale getirilmelidir.

Tayland'da İslam'ın yayılışı; Patani ve Bangkok

Thesis Number level Language Year Bilim Dalı
Yüksek Lisans Türkçe 2021 Diğer
Müslümanlar bugün Tayland'da azınlıktır. Ancak Tayland tarihine baktığımızda, Tayland kabilelerinin, Yünnan'dan Siyam'a göç etmelerinden önce, İslâm'ın Siyam topraklarında var olduğunu görebiliriz. Bu nasıl gerçekleşmiştir? Tayland'da İslâm'ın yayılması, Çin-Arap ticari ilişkileri ve bu faaliyetlere katılan mutasavvıfların çabaları ve gönülden faaliyetlerinin bir sonucu olarak Hicretin ilk yüzyıllarında başlamıştır. Özellikle Patani ve Bangkok uzun süre İslâm dünyası ile temas halinde olup, dünyanın her yerinden bu bölgeye ticaret yapmak için gelen Müslüman tüccarları ağırlamıştır. Bilhassa Arap, Fars, Hint ve Çin'den Müslüman tüccar gelip Patani ve Siyam'a yerleşmişlerdir. Patani, Malay Yarımadası'nda ideal bir konuma sahiptir, doğu ve batı arasındaki ticari, siyasi ve kültürel ilişkilerde köprü görevini üstlenmiş önemli bir merkezdir. Langkasuka döneminden beri yaygın olarak bilinen ünlü bir liman kentidir. Bu nedenle Patani adı birçok yabancı belgede geçmiştir. Patani, Çin, Hindistan, Arabistan ve İran bölgelerindeki yönetimler ile Malay yarımadasında büyük bir güç olarak uzun süre ayakta kalan Budist Siyam krallığı arasında ticari ve siyasi gelişmelerde önemli bir rol oynamıştır. Buraya gelen Müslüman tacirler ticari faaliyetlerinin yanında yerel halkla da evlenerek İslâm'ın öncelikle yerel halk arasında kabul edilmesini sağladılar. Ardından krallığın Müslüman olması gerçekleşti. Milâdi 1457 yılında kraliyet ailesinin de İslâm'ı kabul etmesiyle Patani Müslümanların merkezi oldu. Siyam'ın iktisadi ve siyasi hayatında önemli bir rol oynayan Müslümanlar buranın sanat ve kültüründe de kalıcı izler bıraktılar. Tarih içerisinde buraya gelip yerleşen Müslümanlar geldikleri yere ve menşelerine göre farklı yerleşim birimleri de kurdular. Bunları genel olarak dört guruba ayırmak mümkündür: Arap, Fars, Hint gurubu, Çam gurubu, Malay-Patani gurubu ve Endonezya takımadaları gurubu. Anahtar Kelimeler: İslâmiyet, Patani, Bangkok, İslâm'ın Yayılışı.

Tayland'da Şeyhülislamlık müessesesi ve yayınladığı fetvalar: Şeyhülislam Aziz Phitakkumpol örneği

Thesis Number level Language Year Bilim Dalı
Doktora Türkçe 2019 İslam Hukuku Bilim Dalı
Bu çalışmada Tayland'da şeyhülislamlık müessesesi ve Şeyhülislam Aziz Phitakkumpol'un yayınladığı fetvalar ele alınmıştır. Bu amaçla araştırma bir giriş ve üç bölümden oluşmaktadır. Giriş babında çalışmanın unsurları ve tarihsel arka plan ele alınmış olup tezde işlenecek konuya bir hazırlık yapılmış ve Tayland'da Müslümanlar ile ilgili ön bilgi verilmiştir. Birinci bölüm'de Tayland'da şeyhülislamlık müessesesi ve şeyhülislamlar ele alınmıştır. İkinci ve Üçüncü Bölüm'de Tayland'da 1997 Tarihli Kanunun çıkarılmasından sonra şeyhülislamlık müessesesinin Şeyhülislam Aziz dönemindeki uygulamaları kapsamında fetva ile ilgili gelişmeler ve onun yayınlanan fetvaları incelenmiştir. Tayland kralı tarafından himaye edilen ve şeyhülislamlık müessesesi olarak bilinen Samnak Chularajmontri Tayland'da yaşayan Müslümanları temsil etmektedir. Bu kurum Tayland hükümetinde yapılan değişiklikten sonra (1932'den sonra) kurulmasına rağmen Tayland'da şeyhülislamlık görevinin 1600'lerden beri mevcut olduğu kaydedilmektedir. Chularajmontri veya Şeyhülislam, Taylandlı Müslümanlar arasında tanınan dini işlerde en yüksek yetkiye sahip devlet görevlisidir. Bugüne kadar şeyhülislamlık görevi yapan toplam 18 kişi bulunmaktadır. 1997 yılında şeyhülislamın temel görevlerini resmileştirmek için çıkarılan kanundan sonraki süreçte şeyhülislamlık makamı değişime uğramıştır. Bu kanunla göreve gelen iki şeyhülislam bulunmaktadır. Bunlardan biri olan Şeyhülislam Aziz Phitakkumpol kanunda belirtilen dört temel görevden biri olan dini konularda fetva verme işini sistematik hale getirmiştir. Ayrıca Şeyhülislam Aziz İbadat ve Muamelat ile ilgili meseleler üzerine toplam 47 fetva yayınlamış olup bu fetvaları toplayarak fetva kitabı olarak yayınlamıştır. Bundan dolayı Şeyhülislam Aziz en çok fetva veren ve ilk defa fetva kitabı yayınlayan şeyhülislamdır. Bu itibarla sözkonusu dönemde şeyhülislam olan Aziz Phitakkumpol fetva verme faaliyetinde geçmiş dönemdeki şeyhülislamlardan daha etkin olmuştur.

Tayland'daki camilerde mimari ve süsleme

Thesis Number level Language Year Bilim Dalı
Doktora Türkçe 2021 Diğer
Bu tez çalışmasında, Tayland'daki camilerde mimari ve süsleme ve bunları etkileyen faktörlerin incelemesi amaçlanmaktadır. Çalışmada, Tayland'ın dört bölgesindeki (güney, merkez, kuzey ve kuzeydoğu bölgesinde) geçmişten günümüze kadar inşa edilen 50 tane seçkin cami ele alınmaktadır ve bu camilerin mimari tarzları ve süslemeler incelenip genel bir değerlendirme yapılmaktadır. Araştırma sonuçlarına göre Tayland'ın dört bölgesindeki cami mimarileri ve süslemeleri, bölgedeki Müslümanların tarihsel arka planı ve bölgedeki yerel faktörler nedeniyle birbirinden farklıdır. Buradaki cami mimarisinin gelişimi dört döneme ayrılmaktadır. Bunlar; Birinci Dönemde Gelişim (1786'dan öncesi-1851), İkinci Dönemde Gelişim (1851-1931), Üçüncü Dönemde Gelişim (1931-1990) ve Dördüncü Dönemde Gelişim (1990-günümüze) dir. Tayland'da camilerdeki mimariyi ve süslemeleri etkileyen faktörler ise şu altı ana başlık olarak tespit edilmiştir: küresel ve ulusal olaylar, dini kavramlar, Tayland'da yerel faktör ve şartlar, Müslüman cemaatinin çeşitli alanlardaki gelişmeleri, diğer bölgelerdeki topluluklarla temaslar ve Tayland'daki Müslümanların camilere bakışlarıdır. Tayland'daki camiler için kullanılan terimler; masyid, balae, surau, gudi, imambarah, qing zhen si ve deradır. Bu ülkedeki camilerde; küçük, orta ve büyük ölçekli olmak üzere üç cami tipi bulunmaktadır. Bu camiler; cemaatlerin bulunduğu yerlere, bölgenin ulaşımına ya da iş yerlerine göre konumlanmıştır. Tayland'daki camilerin temel elemanları; avlu kapısı, şadırvan, giriş kapısı, minare, çok amaçlı alan, harim, yan sahın, mihrap ve minberden oluşmaktadır. Yapılarda bulunan motif ve süslemeler beş gruba ayrılmaktadır. Bunlar yerel sanat tarzında motif ve süslemeler, Batı sanatı tarzında motif ve süslemeler, Çin sanatı tarzında motif ve süslemeler, İslam sanatı tarzında motif ve süslemeler ve devletlerin armalarına benzeyen motiflerdir. Camilere bağlı önemli birimler ise; avlu kapıları, sandal iskeleleri, okul ve çok amaçlı binalar, evler, mezar, hazire ve türbeler ve Şiilerin Rong Torabat'ları (Hüseyin Binası) dır.

Tayvan'da yabancı dil olarak Türkçenin öğretiminde karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri

Thesis Number level Language Year Bilim Dalı
Doktora Türkçe 2016 Diğer
Bu araştırmanın amacı Tayvan'da yabancı dil olarak Türkçenin öğretilmesi sürecinde karşılaşılan sorunların tespit edilmesi ve bu sorunlara yönelik çözüm önerilerinin araştırılmasıdır. Araştırmanın geneli betimsel niteliktedir. Bu araştırma tarama modeli esas alınarak verilerin değerlendirmesi açısından hem nicel hem nitel özelliklere sahip olan karma bir araştırmadır. Araştırmanın evreni Ulusal Chengchi Üniversitesi Türk Dili ve Kültürü Bölümünde görev yapan öğretmenler ve tüm öğrencilerdir. Araştırmada örneklem basit tesadüfi örnekleme kullanılarak seçilmiştir. Örneklem olarak seçilen 3 öğretmen ve 77 öğrenciden görüş alınmıştır. Araştırma kapsamda öğrencilerin ve öğretmenlerin Türkçe öğrenme ve öğretim sürecinde karşılaştıkları sorunları belirtmek amacıyla uygulanan anketlerden alınan görüşler nicel olarak SPSS 20.0 programı ile yapılmış, açık sorulara verilen cevaplar nitel olarak değerlendirilmiştir. Araştırmanın sonuçlarında Tayvan'da yabancı dil olarak Türkçenin öğretiminde Çincenin yapısından, öğrencilerden, öğretmenlerden, öğretim materyallerinden ve eğitim ortamından kaynaklanan sorunlar ve etkiler açıklanmış, bundan sonra Tayvan'da Türkçe öğretiminin geliştirilmesi için dikkate alınması gereken çözüm önerileri sunulmuştur. Anahtar Kelimeler : Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi, Tayvan, Çince

Tayvan-Türkiye ilişkileri (1923-2017)

Thesis Number level Language Year Bilim Dalı
Yüksek Lisans Türkçe 2018 Diğer
Tayvan ve Türkiye ilişkileri yıllar itibarıyla birçok alanda ilerleme göstermiştir. Uluslararası konjonktürün etkisiyle iki ülke arasındaki resmi ilişkiler kesilse de kültürel ve ticari ilişkiler gayri resmi olarak devam etmiştir. Çalışmanın konusunu, 1923 ila 2017 yılları arası Tayvan ve Türkiye arasındaki ilişkiler oluşturmaktadır. Bu çalışmada öncelikle Tayvan adası ve Çin Cumhuriyeti'nin tarihsel arkaplanı dönemin önemli gelişmelerine değinilerek anlatılmıştır. Daha sonra, Tayvan ve Türkiye arasındaki resmi ilişkilerin kesildiği dönem ele alınmıştır. Son olarak, iki ülke arasındaki kültürel ve ekonomik konularda yaşanan gelişmeler anlatılarak konu toparlanmıştır.

Tebriz'in tarihi çarşısının iklimsel sürdürebilirliğinin değerlendirilmesi

Thesis Number level Language Year Bilim Dalı
Doktora Türkçe 2022 Diğer
Her geçen gün yenilenemeyen enerjilerin tüketiminin çoğalması dikkat çekmektedir. Suların azalması, küresel ısınma, sel, fırtına, hava kirliliği, çaresiz hastalıklar ve birçok hayati tehlikeler, insanların doğal kaynaklardan yanlış bir şekilde faydalanmaları neticesinde ortaya çıkmaktadır. Ulusalrarası enerji tüketim ajansı (IEA) tarafından düzenlenen raporlara göre, 2019 yılında enerji kaynaklarının %71,5'i binalar yoluyla tükenmiş olup, tüketilen bu enerjilerin büyük kısmı iç mekân ısıtma ve soğutması için kullanılmıştır. Bu oran bina ve enerji tüketimi arasında önemli bir bağ olduğunu ispatlamaktadır. Bu bağlamda ise mimari mekân tasarımı, bina ve enerji tüketimi arasında önemli bir rol almaktadır. Çalışılan bu tezde, mekandaki ısıtma ve soğutma eylemi için yenilenemeyen fosil enerjilerin tüketimine ihtiyaç duymayan tarihi binaların mimari tasarım özellikleri araştırılmaktadır. Çalışma İran'ın karasal ikliminde bulunan Doğu Azerbaycan eyaletinin başkenti, Tebriz kenti üzerinde yapılmıştır. Tebriz, kent oluşumunun sürdürülebilir karakteri, tarihi binaların sürdürebilirliği bağlamında ele alınmıştır. Bu bağlamda Tebriz kent oluşumu içerisinde önemli bir değere sahip olan Tebriz çarşısı, örnek çalışması olarak seçilerek, ısıtma ve soğutma açısından sürdürebilir sıfır enerji tüketim özelliği, mimari tasarım açısından incelenmiştir. Tebriz çarşısı iklimsel sürdürebilirlik konusunda Tebriz şehrinde bulunan diğer tarihi binalar arasında örnek alınabilecek en iyi tarihi örneklerden biri olarak öne çıkmaktadır. Bu çarşı yaklaşık 300 senelik tarihi ile, İran Milli Eserler ve UNESCO listesinde yer almaktadır. Tebriz'in tarihi çarşısı metre kare açısından dünyanın en büyük kapalı çarşısı olarak, 300 seneden beri özgür bir şekilde ısıtma ve soğutma eylemi için yenilenebilir enerjilerden faydalanmaktadır. Bu özelliğe dayalı, çevresine hiçbir zarar vermeden yazın ve kışın ısıtma ve soğutma eylemi için herhangi bir fosil kaynak kullanılmadan mekân konforunu sağlamaktadır. Bu çarşı halen milyonlarca insanın ticaret merkezi olarak yaşamına devam etmektedir. Yapılan bu araştırmada iklimsel konforun beş kriterleri olan sıcaklık, nem, su buharı basıncı, hava akış hızı (rüzgâr) ve iç duvarlardan gelen radyasyon arasından, sıcaklık kriteri araştırmanın analiz kriteri olarak seçilmiştir. Analizler ise, 8 Şubat ve 8 Ağustos 2020'de, Tebriz'in tarihi çarşısı üzerinde yapılmıştır. Analiz sürecinde çarşının sıcaklık açısından iklimsel konfor oranı Multimetre yardımıyla ölçülerek, elde edilen veriler Climate Consultant ve Excel ortamında analiz edilmiştir. Ayrıca bu yöntemler birebir Tebriz kentinde bulunan modern Lale Park alışveriş merkezi üzerinde de uygulanarak iki modern ve tarihi ticari merkezin sıcaklık açısından ısı konforu birbiri ile karşılaştırılmıştır. Ardından çarşıda kullanılmış olan mimari tasarım teknikleri ile yapının ısıtma ve soğutma açısından sıfır enerji tüketimli olması arasındaki bağları ve etkiler incelenmiştir. Sonuçta çarşının iklimsel fonksiy

Technical efficiency analysis of cassava production in the Savannah zone of Northern Ghana: Stochastic frontier analysis

Thesis Number level Language Year Bilim Dalı
Doktora İngilizce 2015 Diğer
Üretim Çıktı düzeyini arttırmak için ekili alanların artırılması, arazi üzerindeki nüfus baskısı ve ilkim değişikliği ve değişkenlik nedeniyle artık sürdürülebilir değildir ve böylece bir performan ölçü birimi olarak etkinliğin araştırılması bir ihtiyaç olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışma (SFA) Stokastik Sınır Analizi yaklaşımı ile Kuzey Gana Savan Bölgesinde manyok üretiminde teknik etkinliği tahmin etmeyi amaçlamaktadır. Öncelikle, manyok üreticilerinin üretim davranışları tamamen kontrol altında olmadığı gibi üreticiler doğaya bağlıdır. Bu tarz bir zirai faaliyet durumu kullanılan girdiler ve üretilen çıktılar arasındaki stokastik ilişkiye olanak sağlayan SFA ' ya uygundur. 150 üreticiden basit tesadüfi örneklemeyle toplanan kesit verilerinden oluşan bir örneklem yardımıyla yarı-normal dağılıma uygunluk gösteren bir trans-logaritmik üretim fonksiyon modeli tahmin edilmiştir. Üreticilerin ortalama teknik etkinliği %51 olarak saptanmış olup, bu oran %49 oranında etkinlik kaybı anlamına gelmektedir. Başka bir deyişle, örnek çiftçilerimiz, her hangi bir ilâve işgücü, kaynak ve teknoloji olmadan üretimlerini %49 oranında arttırabilecekleri sonucu doğmaktadır. Bu çalışmamızda çiftçiden kaynaklanan teknik etkinsizlik çiftçinin belirli sosyo ekonomik faktörlerinin bir fonksiyonu olarak modellenmiştir. İcra edilen hipotez testleriyle translog üretim fonksiyon modelinin bir Cobb-Douglas üretim fonksiyon modeline nazaran eldeki veriye daha uyumlu olduğu saptanmıştır. Araştırmamızda ayrıca üretim faktörlerinin bireysel üretim esneklikleri de hesaplanmıştır. Bu hesaplamalara göre, kullanılan arazi ile bitki materyallerine ait esneklik değerleri birden düşük olduğu için inelastik bulunmuş olup, bu faktörlerde meydana gelecek yüzde birlik bir artışın manyok üretiminde meydana getireceği artış oranın yüzde birin altında olacağını ileri sürebiliriz. Diğer esneklikler negatif değerler göstermektedir. Bu sonuç, ilâve edilen marjinal girdilerin çıktıda marjinal azalmaya yol açacağı anlamına gelmektedir. Ölçek dönüş katsayısı ise, 1.74 olarak hesaplanmış olup, çiftçilerin artan ölçekte üretim yaptığını göstermektedir.

Tedarik zinciri entegrasyonunun operasyonel performans üzerindeki etkisi: Somali uluslararası ticaret işletmelerinde bir araştırma

Thesis Number level Language Year Bilim Dalı
Yüksek Lisans Türkçe 2018 Diğer
Tedarik zinciri entegrasyonunun etkili bir şekilde uygulanması, tedarik zinciri rekabetçiliğinin ve geliştirilmiş performansın yaratılmasıyla ilişkilidir. Ancak şimdiye kadar Somali'de Tedarik Zinciri Entegrasyonunun başarılı bir şekilde uygulanmasının etkisinin ampirik kısmına çok az dikkat çekilmiştir. Bu çalışmanın temel amacı, Somali Uluslararası Ticaret İşletmelerinde Tedarik Zinciri entegrasyonunun (tedarikçi, dahili, müşteri ve bilgi), operasyonel performans (esneklik, zaman, kalite ve maliyet) üzerindeki etkisini araştırarak bu boşluğu doldurmaktır. Bu çalışma nedensellik çalışması olarak ele alınmış olup, TZE unsurlarının Somali'deki ihracat ve ithalat şirketlerinin OP'leri üzerindeki etkisini araştırmaktadır. Çalışmada, 154 farklı uluslararası ticaret şirketinde çalışan yöneticileri incelenmiştir. Ihracat/İthalat sektöründe faaliyet gösteren firmalarda görev yapan 281 yöneticiden anket uygulaması ile veri toplanmıştır. SPSS 21 istatistik programı kullanılarak faktör analizi ve boyutsal gruplamalar için temel bileşenler analizi yapılmıştır. Tanımlayıcı istatistik, korelasyon ve varyans analizi gibi istatistiksel teknikler kullanılmıştır. Bu çalışmanın temel bulguları, tedarik zinciri entegrasyonunun Somali Uluslararası Ticaret Işletmelerinde operasyonel performans üzerinde güçlü ve pozitif bir etkiye sahip olduğunu ortaya koymaktadır. Ayrıca, ampirik sonuçlar, TZE'nin dört boyutu ve bunlar ile OP arasında güçlü karşılıklı ilişkiler ile etkileşimlerin olduğunu göstermiştir. Sonuçlar, iç entegrasyonun OP üzerinde en yüksek etkiye sahip olduğunu, ardından müşteri entegrasyonu, sonra tedarikçi entegrasyonu ve en son olarak da bilgi entegrasyonu olduğunu göstermiştir. Ampirik araştırma sonuçları, Tedarik Zinciri Entegrasyonunun boyutları ile şirket operasyonel performansı arasında bir ilişki bulunduğunu göstermektedir. Mogadişu Bölgesi'nde ithalat ve ihracat sektöründe faaliyet gösteren işletmelerin tedarik zinciri yönetimi uygulamaları performanslarına anlamlı katkı sağlamaktadır. Son olarak, mevcut çalışma, birbiriyle sıkı sıkıya bağlı oldukları ve hepsi de OP'yi olumlu yönde etkiledikleri için TZE'nın dört boyutununu birlikte geliştirmeyi önermektedir.

Tefsirde bağlam (Siyak) ve el-Muharrerü'l-Veciz örneği

Thesis Number level Language Year Bilim Dalı
Doktora Türkçe 2016 Tefsir Bilim Dalı
Siyak kelimesi Sâka fiil kökünden türemiş bir kelimedir. Araplar bu kelimeyi peş peşe tek bir düzen halinde birbirini takip eden şeyler için kullanmışlardır. İstılahi olarak ise ifadenin söz ve makama işaret etmek üzere peşpeşe dizilmesi demektir. Siyak âlimlere özellikle de müfessirlere göre anlamın belirlenmesinde çok önemli bir yere sahiptir. Kur'ân'da siyak ise tefsir ilminin temel taşıdır. Pek çok müfessir görüşlerinde belirleyici tercih olarak siyakı öncelemişlerdir. İbn Atiyye de bunların başında gelir. Siyakla hiç ilgilenmeyen müfessirler varken İbn Atiyye'nin bu konuyu tercihlerinin temeline yerleştirmesi son derece dikkat çekicidir. el-Muharraru'l-Vecîz fî Tefsîri'l-Kitâbi'l-Azîz adlı eserinde siyakın önemini siyaka uymayan bazı görüşleri reddederek göstermiştir. Bu çalışmada siyakın önemini gösterme ve müfessirlerin siyakla istidlali sadedinde bu önemli tefsir bir örnek olarak incelenmiş, İbn Atiyye'nin siyakı delil olarak kullandığı konular ele alınmıştır. Elde edilen sonuçları şu başlıklarda özetlemek mümkündür: Kur'ân-ı Kerimdeki bir kelimenin anlamı hakkındaki rivayetlerin tercih edilmesinde veya zayıf kabul edilmesinde iyak sibakın büyük bir rolü vardır. Kur'ân-ı Kerimdeki ayetler hakkındaki rivayetlerin tercihinde veya zayıf kabul edilmesinde siyak sibakın büyük bir rolü vardır. Ayetlerin sebebi nüzulünün veya muhatabının belirlenmesinde siyak sibakın büyük bir rolü vardır. Ayetlerdeki gramerle ilgili bazı bilgilerin belirlenmesinde siyak sibakın büyük bir rolü vardır. Zamirin kime ayıt olduğunun belirlenmesinde siyak sibakın büyük bir rolü vardır.Ayetlerdeki kıraat ilmiyle ilgili bazı bilgilerin tercih edilmesinde veya zayıf kabul edilmesinde siyak sibakın büyük bir rolü vardır. Müfessirlerin görüşlerini delillendirme ve istidrak sadedinde siyak sibakın büyük bir rolü vardır.Ayetlerdeki nasih ve mensuhun belirlenmesinde siyak sibakın büyük bir rolü vardır. Ayetler hakkındaki rivayetlerin âmm ifadenin tahsisinde siyak sibakın büyük bir rolü vardır. Ayetlerin mekki veya medenî olup olmadığının belirlenmesinde siyak sibakın büyük bir rolü vardır.