Thesis Number |
level |
Language |
Year |
Bilim Dalı |
|
Doktora |
Türkçe |
2021 |
Yeni Türk Edebiyatı Bilim Dalı |
Türk edebiyatında Batılılaşmayla birlikte görülen roman türü Tanzimat Devri'nde başlamış, Servet-i Fünûn'la birlikte Avrupaî seviyesine ulaşmıştır. Millî Edebiyat ve Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı'nda roman türünde başarılı eserler ortaya konulmuştur. Bu çalışmada, 1970 ile 2010 yılları arasında yayımlanan roman türündeki eserler üzerinden Bosna-Hersek ve Boşnakların Türk romanına yansıması incelenmiştir. Giriş kısmı hariç, iki bölümden oluşan bu tezde; Bosna tarihi, Bosna'nın Fethi; Bosna'nın Osmanlı, Avusturya ve Yugoslavya dönemlerindeki idare ediliş şekli; Doksanüç Harbi, göç ve göçmenler, Rusya ve Avusturya'nın Bosna politikası, Bosna Savaşı, Bosna coğrafyası, Boşnakların farklı etnik ve dinî gruplarla ilişkisi, Boşnak kimliğinin oluşumu, Boşnak kahramanlar, Boşnakların dili, dini ve kültürü gibi konuların 1970 ile 2010 yılları arasındaki basılı romanlarda ele alınış ortaya konulmuştur. Diğer bir deyişle, işbu tezde Bosna-Hersek'in siyasî, dinî, iktisadî ve kültürel hayatının Türk romanına yansıyış şekli değerlendirilmeye çalışılmıştır. Türk Edebiyatı'nda Bosna'dan bahsedilen romanlarda genel itibariyle kaybedilen vatan ve göç temaları öne çıkartılır. Türk romancıları için Bosna; kaybedilen vatan topraklarıdır, Avusturya, Rusya'nın yanında Sırp ve Hırvat baskısı-zulmü sebebiyle göç eden yüz binlerce Müslüman'dır. Bosna'dan bahsedilirken Osmanlı'nın bölgeden çekilmesi, emperyalist güçlerin ve milliyetçilik akımının Balkanlardaki huzur ve barışı ortadan kaldırmasının yanında Panslavizm ve komitacılık faaliyetlerine de değinilir. Romanlarda, Boşnakların tarihine, coğrafyasına, kökenine, kültürüne ve hayat tarzına dair bilgiler verilmiştir. Tezin ana ve ara başlıklarında geçen konular; Bosna tarihinin dönemleri, Boşnakların sosyal, kültürel ve siyasî hayatı ile yazarların bakış açısını da içine alacak şekilde tasnif edilip incelenmiştir. Yazarların Bosna'nın dili, kültürü ve tarihine dair yazdıklarının gerçek hayatla ilişkisi ve yazılanların hangi zihniyetten hareketle kaleme alındığı gösterilmeye çalışılmıştır. Böylece, Bosna-Hersek ve Boşnakların Türk romanın bu evresine yansıma şekli ortaya konulmaya gayret edilmiştir.