Thesis Number |
level |
Language |
Year |
Bilim Dalı |
|
Doktora |
Türkçe |
2021 |
Tefsir Bilim Dalı |
Yusuf b. Hilal es-Safedî (v. 696/1296), Memlük döneminde özellikle hicri yedinci asırda yaşayan en önemli müfessirlerden biridir. Kaleme aldığı Keşfü'l-Esrâr ve Hetkü'l-Estâr adlı eseri de o dönemde ortaya çıkan önemli klasik dirâyet tefsiri eserlerindendir. Safedî'nin söz konusu eserinde, içerisinde bulunduğu muhitte ve yaşadığı Memlük döneminde mevcut olan İzzeddin b. Abdüsselâm (v. 660/1262), Kurtubî (v. 671/1273), İbnü'l-Müneyyir el-İskenderî (v. 683/1284), İbn Teymiyye (v. 728/1328) ve Ebu Hayyân el-Endelüsî (v. 745/1344) gibi eserleriyle meşhur olan müfessirlerin başvurdukları tefsir yönteminden farklı bir metoda başvurmuştur. Bu da Safedî'nin kaleme aldığı bu eserin tefsir alanında önemli ve kendisinin de ehliyetli ve yetkin bir müfessir olduğunu göstermektedir. Fakat bu eser değerli olmasına rağmen bugüne kadar ilim dünyasına gereği gibi tanıtılmamış, hakkında ciddi anlamda akademik çalışma yok denecek kadar az yapılmıştır. Aynı zamanda eserin ilmî özellikleri bütün boyutlarıyla incelenmiş değildir. İşte bu tez, Safedî'nin ilmî kişiliğini ortaya çıkarmaya, pek çok özgün yönünü detaylı bir şekilde tanıtmaya ve eserde kullanılan tefsir metodunu ele almaya çalışmaktadır.
Bu çalışma, bir giriş ve dört bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde, çalışmanın konusu, kapsamı, önemi, amacı, yöntemi ile kaynakları ele alınmaktadır. Birinci bölümde müellifin yaşadığı hicri yedinci asır ve Memlük devletinin siyasi, içtimai, iktisadi, dini, fikri ve ilmî durumuna dair malumat verilmektedir. Ayrıca, Memlük dönemi müfessirleri arasında Safedî'nin yerine de işaret edilmektedir. Müellifin yetişmesi, ilmî kişiliği, mezhebi ve eserleri tanıtılarak Keşfu'l-Esrâr ve Hetkü'l-Estâr adlı tefsirinin genel nitelikleri ve kaynaklarından da bu bölümde bahsedilmektedir. Çalışmanın ikinci bölümünde, eserin rivayet, üçüncü bölümünde de dirayet, dördüncü bölümünde ise Kur'ân ilimleri yönündeki nitelikleri örneklerle incelenmektedir.