Thesis Number |
level |
Language |
Year |
Bilim Dalı |
|
Yüksek Lisans |
Türkçe |
2019 |
Diğer |
Amaç: Bu çalışma Erzurum merkez ve ilçelerinde ölü olarak bulunan tilkilerde ektoparazitlerin saptanması ve görülen ektoparazit türlerini soy ve tür bazında tanımlamak amacıyla yapılmıştır.
Materyal ve Metot: Erzurum merkez ve ilçelerine gidilerek özellikle karayollarında trafik kazası veya başka sebeplerden dolayı ölmüş olan tilki karkasları toplandı. Tilki karkasları kalın plastik torba içerisinde Atatürk Üniversitesi Veteriner Fakültesi Parazitoloji Anabilim Dalı laboratuvarına getirildi. Laboratuvara getirilen tilki örnekleri olası zoonotik hastalık bulaşını önlemek amacıyla 7 gün süreyle -800C'de saklandı. Örnekler çözdürüldükten sonra makroskobik olarak ektoparazitlerin varlığını belirlemek için tilkilerin vücutları detaylı bir şekilde incelendi ve ardından her bir torbadaki döküntülere de bakıldı. Toplanan kene ve pireler kameralı stereo mikroskop (Nikon SMZ745T) altında incelenerek morfolojik kriterlere göre soy ve tür tayinleri yapıldı. Sarkoptik uyuz teşhisi amacıyla şüpheli lezyonlardan deri kazıntı örneği alındı ve ışık mikroskobu (Nikon ECLIPSE-Ci) altında incelendi.
Bulgular: Erzurum il merkezi ve farklı ilçelerinde (Aşkale, Tortum, Horasan, Pasinler, Oltu, Narman, Yakutiye ve Aziziye), Ocak-Haziran 2018 tarihleri arasında, 43 tilki karkası toplandı. Bu tilkilerin 16'sında (9 erkek ve 7 dişi) toplam 51 kene ve 50 pire bulundu. Toplanan 51 kenenin Haemaphysalis parva (%16,3), H. sulcata (%7,0), H. erinacei (%2,3) ve Dermacentor reticulatus (%7,0) olmak üzere dört farklı kene türüne ait olduğu tespit edildi. Toplanan 50 pire ise Pulex irritans (%14,0), Chaetopsylla globiceps (%11,6), Chaetopsylla trichosa (%4,7), Xenopsylla cheopis (%4,7), Spilopsyllus cuniculi (%2,3) ve Ctenocephalides canis (%2,3) olarak ayırt edildi. Bu çalışmada Sarcoptes spp ve bit türleri tespit edilmedi.
Sonuç: Çalışma sonuçlarına göre Erzurum yöresinden toplanan tilkilerin (16/43) %37,2'sinin kene veya pire ile enfeste olduğu görülmektedir. Bu oran Erzurum'daki tilki populasyonlarında ektoparazitlerin yaygın olduğunu göstermektedir. Yine çalışmaya göre tilkilerin %20,9'u (9/43) kene ile %20,9'u (9/43) pire ile enfeste bulunmuşken, bu 16 hayvandan sadece 2'sinde %4,7 (2/43) mix enfestasyon gözlenmiştir. Kene ve pire gibi ektoparazitler çeşitli hastalıklara vektörlük ya da arakonaklık yapmalarından ötürü hem hayvan sağlığı hem de halk sağlığı açısından önem taşırlar. Bu sebeple bu ektoparazitlerin yaygınlığına dair verilerin elde edilmesi önem taşımaktadır. Ayrıca, taşıdıkları hastalıkların kontrolü kapsamında yapılacak ektoparaziter çalışmalarda, yabani hayvanlarda da bu mücadelenin yapılması gerektiği göz önünde bulundurulmalıdır.
Anahtar Kelimeler: Erzurum, Flotasyon, Fülleborn, Köpek, Sieving, Taeniasis.