Thesis Number |
level |
Language |
Year |
Bilim Dalı |
|
Doktora |
İngilizce |
2021 |
Uluslararası İlişkiler Bilim Dalı |
Etiyopya'nın sömürgeciliğe karşı kazandığı zafer ve 19. yüzyılın sonunda tek bağımsız Afrika devleti olarak ortaya çıkması, sömürgecilikten kurtulan azgelişmiş devletlerin Avrupa emperyalizmi karşısında nasıl uluslararası sisteme girdiğini araştırmamıza olanak sağlamaktadır. Bu tez, yabancı modernitenin bazı unsurlarını benimserken, belli başlı yerel özellikleri korumaya odaklanan bir süreç olarak Etiyopya tarihini, 16. yüzyılın başından 20. yüzyılın sonlarına kadar savunma amaçlı modernizasyonun üç aşamasına bölmektedir. Bu tarihsel sürecin ilk aşaması, 16. yüzyılda Osmanlı Türk ve Portekiz kuvvetlerinin Etiyopya'da sırasıyla Adal Sultanlığı ve Hıristiyan Krallığı'nın yanında yer almalarının bir sonucu olarak ateşli silahlara yönelik farkındalığın ve ilginin başlamasıyla nitelendirilmiştir. İkinci aşama, Kızıldeniz bölgesindeki yabancı güçlerin artan tecavüzüne karşı merkezi otorite kurarak birleşik bir Etiyopya devleti yaratma projesinin başlangıcını da tanımlayan II.Tewodros'un (1855-1868) yükselişi ile başlamıştır. Bu çağ, İtalyan sömürgeci hırsına karşı 1896 askeri zaferiyle sona ermiştir. Güçlü bir ulusal ordu kurmadaki başarı 19. yüzyılın sonlarına kadar elde dilememiş olsa da, savunma amaçlı modernizasyonun bu iki aşaması, gücü yurtiçinde merkezileştirmek ve dış tehditlerle başa çıkmak adına askeri reformlara odaklanmıştır. Bu tarihsel arka planı değerlendirdikten sonra, bu u tez, 1896'da devlet oluşum sürecinin konsolidasyonu başlayan savunma modernizasyonunun ve 1974'teki Etiyopya devrimi kadar savunma modernizasyonunun üçüncü aşamasına odaklanmaktadır.
Buna göre, Uluslararası İlişkilerde Tarihsel Sosyolojiden yararlanılarak, Etiyopya'nın iç siyasetinde ve dış ilişkilerinde modernleşme gündeminin yerini ortaya çıkarmak için birincil ve ikincil kaynaklardan toplanan veriler yorumlayıcı olarak analiz edilmektedir. Bu amaç doğrultusunda, tez; savunma amaçlı modernizasyon vurgusunun, gelişmiş silahların dar arayışından, modern eğitimin getirilmesi, yasal reformlar ve modern devlet kurumlarının kurulması dahil olmak üzere diğer hedefleri bir araya getirerek modern bir devletin yaratılmasına kadar olan değişimi açısından, bağımsızlık iddiasından sonra gözlenen değişime odaklanmaktadır. Tezin bulgusu, modernleşme odaklı dış ilişkilere rağmen, bazı Avrupa modernite özelliklerini tanıtırken temel iç karakterleri korumayı başardığını göstermektedir. Fakat Etiyopya'nın savunma amaçlı modernizasyon projesi, ne devletin genel olarak azgelişmişliğini dönüştürebildi ne de dış tehditleri önleyebilecek bir devlet inşa edebildi.
Bu tez, dahili olarak başlatılan ve harici olarak hızlandırılan devlet oluşum sürecinin, sömürgeci güçler tarafından tamamen kuşatma ile coğrafi olarak ayrılmış bir devletin ortaya çıkmasıyla sonuçlandığını göstermektedir. Bununla ilgili olarak, devlet oluşum sürecinin Etiyopya'yı nasıl büyük güçlere bağımlı hale getirdiğini ve aynı zamanda sömürge sonrası küçük devletlere nasıl bağımlı hale getirdiğini tartışacaktır. Etiyopy