Thesis Number |
level |
Language |
Year |
Bilim Dalı |
|
Yüksek Lisans |
Türkçe |
2018 |
Diğer |
Bu tez, Meninski'nin Thesaurus Linguarum Orientalium Turcicae-Arabicae-Persicae adlı eserine geçen tıbbî terimler belirleyerek, elde edilen verilerin köken yönünden değerlendirilip, Türkçenin tarihsel söz varlığı çalışmalarına katkı sağlamayı amaçlamaktadır. Tıbbî terim olarak hastalık adları, ilaçlar, şifalı bitkiler, hastalık belirtileri ve insan vücudu ile ilgili sözcükler kabul edildi. Tarama yöntemiyle tespit edilen tıbbî terimlernden, günümüz söz varlığındaki karşılıkları içeren sözlük oluşturuldu.
Çalışma, önsöz, giriş ve sonuç kısımları hariç 1.Tıp ilminin gelişimine genel bir bakış, 2. Meninski'nin Hayatı ve Thesaurus Linguarum Orientalium ve 3. Sözlük olmak üzere 3 ana bölümden oluşmaktadır.
Franciszek a Mesgnien Meninski, Fransız asıllı Polonyalı dilci ve şarkiyatçıdır. 1620'de Lorraine'de doğmuş, eğitimini Roma'da tamamladıktan sonra Polonya'ya gidip, Kraliyet makamının şarkiyat şubesinde çalışmaya başlamış.. 1653'te Polonya büyükelçisi ile İstanbul'a geldi. Türkçe ve diğer doğu dilleri öğrenmiş. 1680'de yayımladığı Thesaurus Linguarum Orientalium Turcicae-Arabicae-Persicae adlı eseri, Türkçe madde başlarının Arapça, Farsça, Latince, Almanca, İtalyanca, Fransızca ve Lehçe çevirileri vererek, dönemin en kapsamlı Türkoloji çalışma niteliği kazanmıştır.
Taramamızda 610 tıbbî terim tespit edildi. Terimlerin çoğu Arapça ve Farsça kökenli olduğunu tespit edildi. XVII. yüzyılın tıp dili dönemin tıp anlayışını ve kullanılan tedavi yöntemlerini yansımaktadır. Osmanlı tıbbı, 19. yüzyıla kadar, Ortaçağ İslam tıp teorilerilerini benimseyip, tedavilerde de Raz?, İbn-i Sina, Al Zahravi gibi İslami hekimlerin metotlarını kullanmıştır.
Anahtar Sözcükler:
Franciszek Meninski, Thesaurus Linguarum Orientalium, Tıp Tarihi, Tıp Terimleri, XVII. yüzyıl Türkçesi.